Grietjebie (bron) |
Onlangs heb ik samen met Henriette een reis naar Suriname gemaakt. Een belevenis en een aanrader voor iedereen die houdt van ongerept natuurschoon en nieuwe culturen. Voor mijzelf was er nog een tweede motivatie: de wens om ter plaatse onderzoek te doen in een land dat een rol speelt in het boek dat ik volgend jaar wil publiceren.
Elmina, Ghana |
De titel van het boek wordt ANANSI, ik heb er ruim een jaar aan gewerkt en het manuscript is bijna klaar. Het is een historische roman, die zich afspeelt aan het eind van de 17e eeuw in Elmina, het hoofdkwartier van de WIC aan de toenmalige Goudkust (nu Ghana) en het vroege koloniale Suriname. De hoofdpersonen zijn een jonge Afrikaanse vrouw, huisslavin van een Spaanse slavenhandelaar, en een Nederlandse zeeman, die zich onweerstaanbaar tot elkaar aangetrokken voelen. De verboden relatie komt aan het licht en het meisje wordt verkocht en op een slavenschip naar Suriname gezet. Hij weet aan boord van een ander schip te komen en gaat naar haar op zoek aan de overzijde van de Atlantische Oceaan.
de Surinamerivier bij Gunsi, Sipaliwini |
De rode draad in het boek zijn de volksverhalen van Anansi, die in West-Afrika van moeder op dochter worden overgeleverd en met de slavenhandel naar Suriname (en Jamaica) zijn meegekomen. Anansi is een slimme spin, die allerlei streken uithaalt. Het meisje uit Afrika vertelt de verhalen die zij van haar oma heeft geleerd en neemt ze mee naar Suriname.
Tot mijn verbazing en plezier werd ik tijdens mijn reis door de Surinaamse krant De Ware Tijd gevraagd voor een interview. Journaliste Audry Wajwakana schreef er een artikel over.
Zonsopkomst boven de Surinamerivier |
De verschrikkelijke slavenkerkers van Elmina ken ik van 10 jaar geleden, maar ik was nog nooit in Suriname geweest. En ik neem geen blad voor de mond over de slavernij, want wat er gedurende zo’n 200 jaar door Nederlandse mensenhandelaren, slavenschippers en planters is uitgespookt mag enige naam hebben. Die verachtelijke en onmenselijke machinerie laat nog steeds zijn sporen na en wordt nog lang niet altijd in Nederland erkend.
de avond valt bij Gunsi |
We hoeven ons niet eeuwigdurend te schamen voor wat er is aangericht door eerdere generaties, maar het moet wel eerlijk en zonder voorbehoud worden toegegeven. Het hoort in de geschiedenisboeken en er mag wel een ruimhartige compensatie worden aangeboden aan de nazaten van de slachtoffers. Maar daar wringt nog steeds de schoen, omdat de Staat der Nederlanden al jarenlang het woord ‘excuus’ niet over de lippen kan krijgen.
Daar moeten allerlei vertragende onderzoeken voor worden bedacht, terwijl de waarheid gevoeglijk bekend is. We zagen het onlangs weer bij het bezoek van Mark Rutte aan Suriname, die alweer zijn hoofd in het zand stak en een vage uitspraak deed over volgend jaar. Wees een kerel Mark, geef het eerlijk toe, steek de hand uit naar Suriname, zodat we het verleden achter ons kunnen laten en vooruit kijken. Het kan vandaag al, of stoot je daarmee misschien je kiezers voor het hoofd?
gerestaureerd plantagehuis Mariënbosch, Commewijne |
Los van de loden last van het verleden was onze reis een unieke belevenis. We hebben zoveel mooie dingen gezien en zoveel aardige mensen ontmoet. Wie in Nederland weet van de Grietjebie, een vogeltje zo groot als een spreeuw met een gele buik, dat zijn eigen naam roept? En wie kent de Kankantrie, de geestenboom die in het oerwoud wordt vereerd omdat er een bosgeest in huist? Wie weet dat mannen links moeten lopen als ze een dorp van de Marrons betreden, en vrouwen rechts? En wie is er in een korjaal met een grote buitenboordmotor met duizelingwekkende vaart door de stroomversnellingen in het oerwoud gevaren?
dode bomen in kustmoeras Bigi Pan |
Eilandje in de Maratakka-rivier, Nickerie |
Ik nodig u uit om ook eens naar Suriname te gaan, daar een paar weken rond te reizen, het prachtige land en zijn vriendelijke inwoners te leren kennen en dan met een warm gevoel terug te keren.
zonsondergang in Bigi Pan, Nickerie |