zondag 6 november 2022

Het hoge woord

Het hoge woord is er uit: de Staat der Nederlanden gaat excuses maken voor het slavernijverleden van Nederland. Het moest er met tien paarden worden uitgetrokken, want de maatschappelijke discussie woedt nog immer. Misschien moeten we er blij mee zijn, maar het had het kabinet gesierd om er meer haast mee te maken. 

Want waarom zouden we excuses maken als je mensen die vandaag leven niet verantwoordelijk kunt houden voor wat er in het verleden is gebeurd? Het antwoord is eenvoudig en tweeledig. Als eerste is de verantwoordelijkheid voor de slavernij een politieke ereschuld die nog nooit is ingelost. En ten tweede werkt het slavernijverleden nog steeds door in de hedendaagse maatschappij, zowel in Suriname, de Antillen als in Nederland. 

slavernijmonument Amsterdam

De Staat der Nederlanden is de erfgenaam van de Staten-Generaal van de Republiek, die in de 17e en 18e eeuw toestemming verleende aan investeringsmaatschappijen zoals de West-Indische Compagnie, de Sociëteit van Suriname en de Middelburgsche Commercie Compagnie om slaven te mogen verhandelen en exploiteren. Door de WIC, de SvS en de MCC werden gedurende ongeveer 170 jaar ruim een half miljoen Afrikanen gekocht van plaatselijke machthebbers en onder erbarmelijke omstandigheden vervoerd naar Curaçao en Suriname, waar ze werden verkocht en in gemiddeld 8 jaar letterlijk doodgewerkt. In de koloniën gold niet de Nederlandse wet, die slavernij verbood, maar het reglement van de maatschappij, dat niets van doen had met het welzijn van slaven.

gerestaureerd plantagehuis Mariënbosch

Na de oprichting van het Koninkrijk der Nederlanden in 1815 werd deze verachtelijke machinerie onder druk van planters en investeerders nog bijna 60 jaar voortgezet, hoewel er internationaal inmiddels al een sterke abolitionistische beweging was ontstaan. Pas in 1863 werd in Suriname de slavernij in naam afgeschaft, maar de lobby van de planters was zo sterk dat de vrijgelatenen nog 10 jaar voor hun voormalige eigenaar moesten blijven werken onder toezicht van, jawel, diezelfde Staat der Nederlanden die nu, 150 jaar later, spartelend over de streep moest worden getrokken. 

Pas in 1873 waren die mensen werkelijk vrij, hoewel ze op een nauwelijks meer in te halen achterstand stonden. De gevolgens zijn nog steeds merkbaar: de nazaten van voormalige slaven hebben bovengemiddeld te maken met armoede en sociale achterstand, om maar niet te spreken van latent of openlijk racisme.

Plantage Mariënbosch 19e eeuw, rechts de slavenkwartieren

Ook na 1873 was het nog niet gedaan met de mensenhandel en uitbuiting, want kort daarna verschenen in Suriname de eerste scheepsladingen contractarbeiders, die met mooie beloftes uit Brits en Nederlands Indië werden gelokt en vervolgens onder zware omstandigheden op de plantages tewerkgesteld. Als hun omstandigheden aanleiding gaven tot protesten en gewelddadigheden, greep de koloniale overheid snoeihard in. 

Een berucht voorbeeld is de opstand van de Hindostaanse contractarbeiders in Mariënburg aan de Commewijne in 1902, die de tyrannieke opzichter van de suikerfabriek hadden vermoord na een loonconflict en onheuse bejegening van hun vrouwen. Niet zo best natuurlijk, maar Paramaribo stuurde het leger, dat vervolgens 16 mensen doodschoot. Nogeens een tiental bezweek later aan hun verwondingen. De doden werden eerst door de militairen verminkt en tentoongesteld ter afschrikking, daarna ergens begraven in ongebluste kalk. Het graf is nooit gevonden. In 2006 werd een monument voor hen opgericht. Ik ben er onlangs geweest en stond er stom van afschuw bij, in de tropische middaghitte.

Monument bij suikerfabriek Mariënburg, 

source: https://www.ozoutback.com.au/Suriname/commewijne/slides/20160121019.html

Wie wil weten wat zich ooit heeft afgespeeld in Suriname, raad ik aan om het in 1934 uitgegeven boek van Anton de Kom te lezen: Wij slaven van Suriname. Misschien dat het u de ogen opent. Als slechts één van de slavernijontkenners op de rechterflank van de Nederlandse politiek het boek zou lezen en het lef zou hebben om toe te geven wat er is aangericht, dan is dat al winst. 

Ik herinner u eraan dat nog in 2020 onze premier Mark Rutte een slavernij-excuus van het kabinet betitelde als een ‘complexe kwestie’. Met andere woorden, hij wilde er niet aan omdat zijn politieke achterban er mordicus op tegen was. Hoe groot de weerstand is, mag blijken uit de reacties vanuit de VVD, die vindt dat het uittrekken van 200 miljoen voor een bewustwordingsfonds waanzin is. Om maar niet te spreken van meer radicaal-rechtse elementen in Den Haag. 

Anton de Kom, auteur en verzetsman, 1898-1945

Wat doe je in de Nederlandse politiek als iets onwelgevallig is? Juist, je stelt een onderzoekscommissie in, die probeert de zaak zo lang mogelijk te rekken. Nu kan ik mij voorstellen dat een bewustwordingsfonds van 200 miljoen niet het belangrijkste is om de schade van de slavernij teniet te doen. Het moet blijken uit daadwerkelijk aanpakken van de achterstand. Maar daar hoor ik niets over.

De publieke opinie in Nederland loopt nu te hoop tegen de jarenlange uitbuiting bij de bouw van voetbalstadions in Qatar, maar de pot verwijt de ketel, want wij hebben het zelf ook gedaan in het Caribisch gebied. Maar het is al lang geleden, dus laten we uit alle macht proberen om deze schandvlek op ons blazoen uit te poetsen en toe te dekken.

En wat te zeggen over de erbarmelijke omstandigheden waaronder duizenden Oost-Europeanen door hedendaagse Nederlandse ondernemers worden gehuisvest en tewerkgesteld? Of over de manier waarop de Staat omgaat met asielzoekers, die in mensonwaardige onderkomens worden gehuisvest? Waar ook diezelfde coalitiepartij, die het woord VRIJHEID in het vaandel voert, een dubieuze rol in speelt? Vrijheid voor sommigen. 

Er...is...nog...niets...veranderd.

zaterdag 24 september 2022

Over Anansi, de Grietjebie en andere Surinaamse belevenissen

 

Grietjebie (bron)
 

Onlangs heb ik samen met Henriette een reis naar Suriname gemaakt. Een belevenis en een aanrader voor iedereen die houdt van ongerept natuurschoon en nieuwe culturen. Voor mijzelf was er nog een tweede motivatie: de wens om ter plaatse onderzoek te doen in een land dat een rol speelt in het boek dat ik volgend jaar wil publiceren. 

Elmina, Ghana

De titel van het boek wordt ANANSI, ik heb er ruim een jaar aan gewerkt en het manuscript is bijna klaar. Het is een historische roman, die zich afspeelt aan het eind van de 17e eeuw in Elmina, het hoofdkwartier van de WIC aan de toenmalige Goudkust (nu Ghana) en het vroege koloniale Suriname. De hoofdpersonen zijn een jonge Afrikaanse vrouw, huisslavin van een Spaanse slavenhandelaar, en een Nederlandse zeeman, die zich onweerstaanbaar tot elkaar aangetrokken voelen. De verboden relatie komt aan het licht en het meisje wordt verkocht en op een slavenschip naar Suriname gezet. Hij weet aan boord van een ander schip te komen en gaat naar haar op zoek aan de overzijde van de Atlantische Oceaan.

de Surinamerivier bij Gunsi, Sipaliwini

De rode draad in het boek zijn de volksverhalen van Anansi, die in West-Afrika van moeder op dochter worden overgeleverd en met de slavenhandel naar Suriname (en Jamaica) zijn meegekomen. Anansi is een slimme spin, die allerlei streken uithaalt. Het meisje uit Afrika vertelt de verhalen die zij van haar oma heeft geleerd en neemt ze mee naar Suriname.

Tot mijn verbazing en plezier werd ik tijdens mijn reis door de Surinaamse krant De Ware Tijd gevraagd voor een interview. Journaliste Audry Wajwakana schreef er een artikel over

Zonsopkomst boven de Surinamerivier

De verschrikkelijke slavenkerkers van Elmina ken ik van 10 jaar geleden, maar ik was nog nooit in Suriname geweest. En ik neem geen blad voor de mond over de slavernij, want wat er gedurende zo’n 200 jaar door Nederlandse mensenhandelaren, slavenschippers en planters is uitgespookt mag enige naam hebben. Die verachtelijke en onmenselijke machinerie laat nog steeds zijn sporen na en wordt nog lang niet altijd in Nederland erkend.

de avond valt bij Gunsi

We hoeven ons niet eeuwigdurend te schamen voor wat er is aangericht door eerdere generaties, maar het moet wel eerlijk en zonder voorbehoud worden toegegeven. Het hoort in de geschiedenisboeken en er mag wel een ruimhartige compensatie worden aangeboden aan de nazaten van de slachtoffers. Maar daar wringt nog steeds de schoen, omdat de Staat der Nederlanden al jarenlang het woord ‘excuus’ niet over de lippen kan krijgen. 

Daar moeten allerlei vertragende onderzoeken voor worden bedacht, terwijl de waarheid gevoeglijk bekend is. We zagen het onlangs weer bij het bezoek van Mark Rutte aan Suriname, die alweer zijn hoofd in het zand stak en een vage uitspraak deed over volgend jaar. Wees een kerel Mark, geef het eerlijk toe, steek de hand uit naar Suriname, zodat we het verleden achter ons kunnen laten en vooruit kijken. Het kan vandaag al, of stoot je daarmee misschien je kiezers voor het hoofd?

gerestaureerd plantagehuis Mariënbosch, Commewijne

Los van de loden last van het verleden was onze reis een unieke belevenis. We hebben zoveel mooie dingen gezien en zoveel aardige mensen ontmoet. Wie in Nederland weet van de Grietjebie, een vogeltje zo groot als een spreeuw met een gele buik, dat zijn eigen naam roept? En wie kent de Kankantrie, de geestenboom die in het oerwoud wordt vereerd omdat er een bosgeest in huist? Wie weet dat mannen links moeten lopen als ze een dorp van de Marrons betreden, en vrouwen rechts? En wie is er in een korjaal met een grote buitenboordmotor met duizelingwekkende vaart door de stroomversnellingen in het oerwoud gevaren?

dode bomen in kustmoeras Bigi Pan
Eilandje in de Maratakka-rivier, Nickerie

Ik nodig u uit om ook eens naar Suriname te gaan, daar een paar weken rond te reizen, het prachtige land en zijn vriendelijke inwoners te leren kennen en dan met een warm gevoel terug te keren.

zonsondergang in Bigi Pan, Nickerie

 

vrijdag 26 augustus 2022

Ter Apel: onze collectieve schaamte

Het gaat in Nederland van kwaad tot erger. Twee jaar geleden schreef ik over kamp Moria op Lesbos, dat een rol speelt in mijn boek De Batavier: 

 https://tedpoletboeken.blogspot.com/2020/09/moria-een-schaamteloze-vertoning.html

Intussen hebben we kamp Moria hier binnen onze eigen grenzen: Ter Apel. Een symptoom van een falende overheid, die jarenlang het asielsysteem heeft uitgekleed tot op het bot, en nu niet meer kan dealen met een normale toevloed aan vluchtelingen. Het gebrek aan huisvesting van doorstromende statushouders, de complete ineenstorting van het COA, de onwil van plaatselijke bestuurders om asielzoekers een menswaardig onderkomen te bieden, getetter van plaatselijke bestuurders waardoor tenten worden afgebroken, de bevolking die te hoop loopt om een AZC in haar achtertuin te blokkeren, alles heeft bijgedragen aan ons eigen kamp Moria, waar Artsen zonder Grenzen eerste hulp moet bieden omdat de Staat weigert haar zorgplicht en internationale vluchtelingenverdragen serieus te nemen.


Bron: NOS

Het wanbeleid van de kabinetten-Rutte heeft geleid tot het uitkleden van het COA, dat opeens niet meer in staat lijkt om een normale instroom van vluchtelingen het hoofd te bieden. Achtereenvolgende VVD-staatssecretarissen hebben onvermoeibaar de opvang uitgekleed. Harbers, Broekers-Knol, Van der Burg, allen exponenten van dezelfde harteloze xenofobe VVD-ideologie. Ziekte en dood regeren in Ter Apel - vorige week stierf een kind van 3 maanden - mensen lijden aan schurft en andere infecties en MSF heeft enkelen naar het ziekenhuis gestuurd, die er te slecht aan toe waren. Het kabinet heeft wekenlang de schouders opgehaald over de schandelijke situatie totdat Artsen Zonder Grenzen en het Rode Kruis ingrepen en Vluchtelingenwerk dreigde met de gang naar de rechter.


Pas een bezoek van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd leidde op 26 augustus tot de eerste evacuaties naar tijdelijke opvangplekken. Alsof de verantwoordelijke autoriteiten nog niet wisten wat daar aan de hand was.


We zijn ingevolge vluchtelingenverdragen verplicht om mensen op te vangen. En denk maar niet dat de stroom zal opdrogen doordat we een (Rutte) ‘fatsoenlijke’ instroombeperking gaan instellen. Die bestaat uit... u hebt het al gelezen... een rem op gezinshereniging, in weerwil van internationale verdragen. Schandelijk om ouders te verbieden hun kinderen terug te zien, of kinderen om hun ouders terug te zien. Hoeveel schade dat gaat aanrichten zullen we zien, als over een paar jaar de parlementaire enquête komt. We halen onze schouders op, want het kan niet anders. Kan niet ligt op ‘t kerkhof, wil niet ligt ernaast, zei mijn oma altijd.


Vluchtelingen worden door dictatoriale regimes - Loekasjenko, Poetin, de Taliban, Assad, de ayatollahs - gebruikt als politiek drukmiddel, om het westen te destabiliseren, zoals afgelopen winter aan de Poolse grens. Het terugsturen van de overlastgevende ‘veiligelanders’ wordt gefrustreerd door de landen van herkomst die er geen boodschap aan hebben. 

 

Bron: NOS

Zal ik u uit de droom helpen over asielzoekers? Wij hebben in onze directe omgeving viermaal huisvesting van honderden asielzoekers gehad, waaronder recentelijk Oekraïners, die overigens een voorkeursbehandeling krijgen en niet de hel van Ter Apel hoeven meemaken. 

 

Wij hebben nooit enig probleem met die mensen gehad. In 2016 waren hier Syriërs gehuisvest. Wat zagen we? Een Syrische man gaf in het park een dozijn Syrische kindertjes een gymnastiekles. Die hadden de grootste lol. Maar toen er onlangs sprake was van het inrichten van een leegstaand gebouw een stukje verderop als huisvesting voor statushouders, werd er in het plaatselijke krantje gezeurd door welgestelden in de yuppenwijk daarnaast, die bang waren dat al die vreemdelingen door hun wijk zouden gaan lopen om naar de supermarkt te gaan. Zozeer is de xenofobie aangewakkerd in dit land, door onverantwoordelijke politici.


Zal ik u wat zeggen? Ik schaam mij dood.

zaterdag 20 augustus 2022

Geween en tandengeknars in Den Haag

Het is paniek in Den Haag. Het geween en tandengeknars in de Ministerraad is niet van de lucht nadat Hoekstra (CDA) het stikstofbeleid (de mantra van D66) op scherp heeft gezet. Het zoveelste signaal dat de wal bezig is het schip te keren. Vluchtelingen slapen in de open lucht (de erfenis van Broekers-Knol, VVD en Harbers, VVD), het is vreselijk moeilijk om verlichting te brengen in de armoedegolf (de verder onzichtbare Sigrid Kaag, D66) en boeren zien hun dure investeringen (geleend van de Rabobank) verdampen door het 'handige' stikstofkaartje van Van der Wal (VVD). Inmiddels hangen overal de vlaggen ondersteboven. En maar huilen dat er een halve opstand dreigt.

 

bron: ANP

De Grote Ontbinder


Gisteren (vrijdag 19 augustus) stond op pagina 19 van NRC Opinie een opmerkelijke column van Hassnae Bouazza over Rutte, de Grote Ontbinder, met als tussenkop: Wanneer Rutte verandering belooft, weet je zeker dat er niks gaat veranderen. Het was mij uit het hart gegrepen.


Al eerder heb ik de Haagse hoofdpijndossiers aangeroerd in deze blog, want ik word er als gewoon burger een beetje moedeloos van. Mevrouw Bouazza legt de vinger precies op de zere plek: de Haagse harteloosheid en de onmacht (of misschien wel onwil) van de opeenvolgende kabinetten-Rutte, om grove misstanden bij de overheid op te lossen en de verbinding te zoeken met de samenleving. De rode draad in het beleid van de firma Rutte & Co is dat sociaal zwakkeren altijd de dupe zijn. Aldus Hassnae Bouazza.


Het Verwaarlooskabinet


De mate van verharding in de samenleving heeft inmiddels verbijsterende proporties aangenomen, evenals het schouderophalen van de Haagse politiek. Bouazza noemt Rutte de Grote Ontbinder, ik zou daaraan willen toevoegen dat we onder de bezielende leiding van Mark alleen maar verwaarlooskabinetten hebben gehad, die meesurften op de economische getijgolf en intussen het land hebben verwaarloosd. Pleisters plakken en op je handen zitten. Totdat de wal het schip keert en er opeens keihard op de rem wordt getrapt (de stikstofaffaire). Leefbaarheid en welzijn zijn al jaren geleden bij het grofvuil gezet. Dat is de werkelijke erfenis van Mark Rutte. Misschien wordt hij nog wel eens Minister van Staat voor deze verdienste.

 

http://www.tomjanssen.net/

Draaideurpolitici


Des te opmerkelijker is dat op de tegenoverliggende pagina van dezelfde editie van NRC (pagina 18) een hoogleraar staatsrecht uit Nijmegen (Paul Bovend’Eert) betoogt dat we het parlement niet in detail moeten laten meebeslissen in crisissituaties. Onder welke steen komt die prof vandaan? Volgens mij heb je deskundige leiding nodig voor weloverwogen besluiten tijdens een crisis. En laten we dat alsjeblieft niet toevertrouwen aan het stel draaideurpolitici (goed gevonden, mevrouw Bouazza!) dat in Den Haag de dienst uit maakt.

 

draaideurpoliticus

Hoe dat afloopt zagen we de afgelopen twee jaar, toen de onkunde (of verwarring?) van het kabinet leidde tot een de facto leiden van het land door een medisch adviescollege dat volledig de vrije hand kreeg en vervolgens  de samenleving over de blommen heeft gejaagd. Rutte & De Jonge waren alleen spreekbuis voor het RIVM. De aangekondigde nieuwe gezondheidswet van Kuipers (de beddenmanager, weet u nog?) vervult mij met afgrijzen. Moet je die lui nu vertrouwen in een crisis?


Incompetente leiders moet je juist aan de ketting leggen als ze in een crisis wild om zich heen slaan en het daarna categorisch vertikken om rekenschap af te leggen (de WOB-misère). Juist daarvoor hebben we een parlement. Als dat tenminste zijn werk doet, want daar kunnen we ook nog wel een riedeltje over kwijt. Ja, een parlement werkt vertragend in een crisis. Maar beter bezinning en overweging dan paniekvoetbal.


Verbinders en staatslieden gezocht


Kijkend naar de ontwikkelingen van de afgelopen jaren kan ik alleen maar concuderen dat het huidige sociaal-economische systeem tegen zijn grenzen aan loopt. Dat komt misschien wel (ik ben geen expert, maar ik voel het aan mijn water) omdat niet alleen hier, maar ook wereldwijd die grenzen decennialang zijn opgezocht en opgerekt. We verkeren in een diepe crisis.


Wat we in Den Haag missen is staatslieden en verbinders die het land weer uit het moeras trekken, het vertrouwen herstellen en zorgen dat ook onze kinderen en kleinkinderen een leefbaar bestaan krijgen. Zonder populisten die in het gat springen, zonder superrijken en multinationals die steeds meer geld en macht bijeen graaien, niet een overheid die voor velen de vijand is, geen vluchtelingen die op straat moeten slapen. Met een betaalbaar huis voor iedereen en in ieder geval wat geld om de energierekening te kunnen betalen.

 

Thorbecke

Willem Drees (bron: historiek.net)
 

Zoals James Freeman Clarke ooit zei (ik heb hem al eerder aangehaald): een politicus kijkt naar de volgende verkiezingen, een staatsman naar de volgende generatie. 


De vacature die ik vorig jaar al signaleerde staat nog steeds open. Maar ik vrees dat Rutte toch weer zijn verbanddoos pakt. En een pleister plakt.


 

zaterdag 4 juni 2022

Goed nieuws over mijn boeken

De afgelopen week was een drukke tijd voor mij als auteur, met veel nieuwe ontwikkelingen en goed nieuws. Allereerst blijkt dat Drie meter zand een prima recensie heeft gekregen in de Vrij Nederland Detective- en Thrillergids. Het boek kreeg zowaar vier van de vijf sterren, een vooruitgang ten opzichte van Het transport, dat er al drie kreeg. 


De recensent concludeert terecht dat ik weinig op heb met de Nederlandse politie, maar misschien moet dat wel breder worden getrokken, want voor velen is de overheid geen bondgenoot meer, maar een vijand.  Er is in de afgelopen jaren veel wantrouwen ontstaan door allerlei schandalen. Misschien wordt er ook wel meer zichtbaar als gevolg van de sociale media, die elke blamage uitvergroten tot onwaarschijnlijke proporties. Je kunt tegenwoordig als overheid weinig meer goed doen. Het vertrouwen moet dringend hersteld worden, maar tot nu toe zie ik weinig beweging.

Hoe dan ook, Drie meter zand is er goed uit gekomen en ik hoop dat mijn lezerspubliek zich daardoor gesterkt voelt om het boek aan te schaffen en te lezen. Voor wie een voorproefje wil, kijk op mijn website www.tedpolet.com of naar de video trailer: 


Inmiddels heb ik het boek (en de andere twee) voor het eerst gepresenteerd bij het 52-jarig jubileum van de Vereniging van Kolibrizeilers, een zeil- en klassenvereniging waarvan ik al ongeveer 40 jaar lid ben. Ik heb jarenlang met dat soort lichte houten bootjes gevaren, ook op zee en zelfs tot in Engeland. 

Mijn Kolibri 700 MUITERIJ, ca. 2002

Het startschip: mijn huidige boot MANOKWARI

de wedstrijd, tweemaal Kolibri 660 in de strijd

de boekpresentatie

De presentatie was een groot succes, temeer omdat ik bij de vereniging een pleitbezorger heb, die mijn boeken leest en recenseert voor de nieuwsbrief van de club. Jarenlang stonden onze boten naast elkaar in de winterberging, en ik help hem nog steeds af en toe bij een klusje.

De volgende presentatie inclusief het signeren van boeken is gepland op 25 juni in de havenwinkel van de jachthaven in Andijk, waar onze boot een ligplaats heeft. Dat gaat vooraf aan het eerste havenfeest in drie jaar. Eindelijk kan dat weer!

Als laatste is er het nieuwtje dat de Engelse vertaling (Two Fathoms Deep) binnenkort als paperback beschikbaar zal zijn op Amazon, waar de digitale versie al langer verkrijgbaar is. Ik kreeg vandaag de drukproef binnen, en op een paar kleinigheden na ziet die er goed uit. Nog wat kleine verbeteringen en ik kan hem eindelijk publiceren!

de drukproef van TWO FATHOMS DEEP (links)


 

zaterdag 9 april 2022

DRIE METER ZAND gepubliceerd

Het is zover! DRIE METER ZAND zal vanaf 25 april verkrijgbaar zijn. Ik kreeg gisteren een stapel van 80 exemplaren binnen, en wederom is dit een goed geslaagde uitgave, keurig verzorgd door mijn uitgever Palmslag. Ik heb nu een rijtje van drie boeken voor mij liggen: De Batavier, Het Transport en Drie meter zand. 

De Batavier, Het transport en Drie meter zand

Het manuscript ging eind november naar de uitgever en sindsdien is er veel werk verzet om het binnen vijf maanden uitgegeven te krijgen. Ook hulde aan Annejet Fransen bij Palmslag, die het proces heeft begeleid als mijn contactpersoon bij de uitgeverij.

Drie meter zand

Binnenkort gaan Hanneke van de Water en ik de presentatie voorbereiden van dit nieuwe boek, waarmee ik al in 2018 ben begonnen. In mijn naschrift schrijf ik:

Oorspronkelijk zou dit boek in 2020 of 2021 moeten spelen, na de Brexit. Als gevolg van de chaos tijdens de coronacrisis, waarin je van week tot week nauwelijks kon voorspellen of zo’n verhaal nog wel zou kloppen met de realiteit, besloot ik om de klok terug te draaien naar 2013, voordat de wereld veranderde op een manier, die niemand had kunnen voorzien.

Inmiddels kunnen we er oorlog in Europa aan toevoegen, Russische agressie tegen een buurland, wat we eigenlijk al meer dan tien jaar hadden kunnen zien aankomen, terwijl we onze ogen sloten en zaken deden met een verachtelijk regime.

Kijkend naar alle ellende in de wereld zou je haast vergeten dat er ook nog zoiets is als een boek, waar je in kan wegduiken om even alles om je heen te vergeten. Ik lees zelf ook graag en er gaat niets boven ontspanning met een boek van een van mijn favoriete auteurs.

Drie meter zand

Waar gaat DRIE METER ZAND ook alweer over? Op de achterzijde van het boek staat:

In de nadagen van Napoleon wordt een klein Frans oorlogsschip in het zeegat van Ameland tot zinken gebracht door een Engels fregat. Het wrak, met haar kostbare lading, verdwijnt al snel spoorloos in de zeebodem, maar een Hollandse militair in Franse dienst overleeft het gevecht. Kapitein De Koning raakt tegen wil en dank verwikkeld in het verzet tegen Napoleon, de daarmee verweven smokkelarij, en uiteindelijk spionage voor de toekomstige koning Willem I.

Tweehonderd jaar later vinden een zeiler en zijn vriendin op Ameland raadselachtige documenten in de nalatenschap van haar grootmoeder. Het persoonlijk logboek van kapitein De Koning geeft hun een onverwachte blik op het leven in 1811 en zet hen op het spoor van het wrak van de Arabelle. Ze zijn echter niet de enigen die geïnteresseerd zijn in wat er onder het zand verborgen ligt. Al snel reikt een spoor van geweld tot beide zijden van de Noordzee...

Drie meter zand is een historische roman, die uitmondt in een hedendaagse thriller. Zeeslagen, verzet en spionage in de tijd van Napoleon, een schatvondst op zee, moderne piraterij en een liefde vol twijfels. Dit is de promotievideo:




dinsdag 29 maart 2022

Peace in our time

Een maand geleden ging de Russische vernietigingsmachine in Oekraïne van start. Poetin hoopt als Tsaar Vladimir de Grote de geschiedenis in gaan, maar ik denk dat het Volodja de Verschrikkelijke wordt. Buiten Rusland dan, want het woord ‘invasie’ of ‘oorlog’ is verboden in het nieuwe Grootrussische rijk van Poetin, waar een repressie is begonnen die niet meer is gezien sinds de jaren onder Stalin of Brezjnjev. Vorige maand schreef ik ‘arm Oekraïne’, maar het kon evengoed ‘arm Rusland’ zijn: de bevolking voelt de pijn van de repressie en de sancties, niet de dictator in het Kremlin.

Aleppo
 

Er is nog een parallel met de jaren ‘30. Het Westen deed grif zaken met Poetin in zijn rol als oliemannetje en sloot de ogen voor Grozny, Aleppo en Georgië. Het pleasen van deze kerel om zijn goedkope olie en aardgas doet mij denken aan de periode waarin Europa de ogen sloot voor de gruwelen van het nazidom en zijn best deed om Adolf Hitler te vriend te houden. Neville Chamberlain, die in 1938 opgetogen stond te zwaaien met een ondertekend verdrag over het toestaan van de Duitse invasie in Sudetenland. Peace in our time: we weten waar dat toe heeft geleid.

Peace in our time

De vluchtelingenstroom uit Oekraïne is vergelijkbaar met de Syrische diaspora, gecreëerd door Poetin’s vriend Assad. Een Syrische vluchtelinge die ik jaren geleden sprak zei mij dat in Aleppo de Russen de baas waren. Aleppo, dat door Russische luchtaanvallen met de grond gelijk is gemaakt. Wil je niet luisteren en je overgeven aan mijn agressie, dan vernietigen we je. Vrouwen, kinderen, ziekenhuizen, scholen, woonwijken. Marioepol is Aleppo versie 2.0. Onthoud de beeldspraak van Poetin over een vlieg in je mond die je uitspuugt. Zo ziet hij ook de vrouwen en kinderen van Oekraïne. 

Edit 3 april: zojuist zijn details bekend geworden over de gruwelijke slachtpartij in Boetsja, bij de terugtrekking van het Russische leger. Mensen op de fiets of met een boodschappentas, die lukraak op straat zijn neergeschoten. Dit zijn de beelden die we kennen van de nazi-moordpartijen in WO2: Oradour-sur Glane, Katyn, Babi Yar, Putten, wat is het verschil tussen het Russische leger en nazi’s? Wie zal deze slagers voor de rechter brengen? 
 
Nekulturny.
 
Mariupol

 

Vluchtelingen, de EU en Nederland

Schrijnend verschil tussen vluchtelingen uit het Midden-Oosten en Oekraiense vluchtelingen is dat mannen, vrouwen en kinderen uit Syrië en Afghanistan niet welkom zijn binnen de EU. Nog steeds zitten ze opgesloten in detentiekampen in Griekenland en worden ze door Poolse grenswachten tegengehouden bij de Witrussische grens, waar ze maandenlang in de winterkou moesten kamperen. De Oekraïners wordt geen strobreed in de weg gelegd, zelfs niet als ze zonder papieren binnenkomen. Waarom geldt dat niet voor Syriërs? Onze grondwet zegt dat alle mensen in vergelijkbare omstandigheden gelijk zijn. Kennelijk alleen als ze uit Europa komen. Syriërs en Afghanen moeten in Nederland een langdurig en vernederend asieltraject door, waardoor velen de rest van hun leven op achterstand zullen staan.


Het lijkt erop dat de gelijkheid van vluchtelingen in Nederland zich vooral uit in de mensonterende toestanden in opvangkampen zoals Ter Apel, waar de veiligheidsregio nu dreigt de boel te sluiten, omdat er door de gemeente, godbetert, geen extra barak werd toegestaan. Er is nu sprake van het afstoffen van een noodwet om gemeenten te dwingen mensen op te nemen en eventueel leegstaand vastgoed (jawel, huismelkertjes!) te vorderen zodat vluchtelingen een menswaardig onderkomen wordt geboden. Maar het kost altijd tergend veel tijd in dit land - de overheid verschuilt zich bij politiek lastige kwesties altijd achter het dogma van de ‘zorgvuldigheid’ - dezelfde zorgvuldigheid die even niet meer belangrijk is als het de politieke leiding zo uitkomt. Zie de mondkapjesdeal tussen De Jonge en zijn vriendje Sywert. Over een vieze vlieg gesproken.

Binnenkort een nieuw boek

Door de vreselijke toestand waarin de wereld verkeert, zou ik bijna vergeten te melden dat mijn nieuwe boek Drie Meter Zand binnenkort zal worden uitgegeven. Ik heb daar samen met de uitgever de afgelopen tijd veel werk in geïnvesteerd. Ik zal daar binnenkort meer over schrijven, maar niet in één adem met het vluchtelingendrama.