Promotieactiviteiten

Zaterdagmiddag 28 oktober heb ik een korte presentatie gegeven over ANANSI bij boekhandel De Kler in de Kempenaerstraat in Oegstgeest, op een steenworp van mijn huisadres. Het was een sterk ingekorte versie van de presentaties die ik eerder heb gegeven, aangepast aan de locatie, niet meer dan de videotrailer (zie onder) en een kort praatje van 10-15 minuten, wat voldoende was voor een staand publiek.

de setting

 

De mensen van de boekhandel hadden een keurige tafel neergezet met een bos bloemen en een stapel exemplaren van ANANSI en mijn eerdere boeken.

Ik had een TV meegenomen, die als beeldscherm en geluidsinstallatie diende voor een computer met de film, een presentatie en een diashow. En een Kente-kleed en een Ashanti-masker voor de aankleding.

presentatie

 

De presentatie werd goed bezocht, voornamelijk door vrienden en bekenden die nog niet eerder waren geweest. Ik ontmoette zelfs een naamgenoot - vermoedelijk hebben wij dezelfde voorouders, maar dan 200 jaar geleden.

boeken signeren

 

De winkel verkocht 12 exemplaren van ANANSI en nog twee andere boeken van mijn hand, die ik alle heb gesigneerd. Geen slecht resultaat voor een kleine presentatie als deze. 

Boekhandel De Kler in Oegstgeest zal het restant boeken nog een aantal dagen op voorraad houden. Mijn ‘banner’ van ANANSI staat bij de ingang.

 

Biblioteca Barlaeanorum

Nog niet vermeld is dat ik onlangs mijn oude middelbare school heb bezocht, het Barlaeus Gymnasium aan de Weteringschans in Amsterdam. Ruim 50 jaar geleden deed ik daar eindexamen, in 1970. Ik heb daar uitstekend onderwijs gekregen van prima docenten. 

Barlaeus Gymnasium, Amsterdam

 

De school heeft een boekencollectie van oud-leerlingen, de ‘Biblioteca Barlaeanorum’. Ze hadden al een exemplaar van De Batavier. Ik heb ze nu ook een exemplaar gebracht van Het Transport, Drie Meter Zand en ANANSI, zodat de collectie nu up to date is.

Biblioteca Barlaeanorum

 

De toekomst

Presenteren voor publiek is leuk: het delen van alle kennis die ik heb vergaard over de transatlantische slavenhandel. Het is een prettige bijkomstigheid van het auteurschap.

Inmiddels heb ik voldoende presentatiemateriaal om zonder veel extra inspanning boekpresentaties en lezingen te kunnen geven. Een voordracht over historische perspectieven over de Transatlantische slavenhandel in de 17e eeuw. Of over de organisatie van de slavenhandel, en de zeevaart in vroeger tijden. De vroege geschiedenis van Suriname en de moord op de eerste gouverneur, Van Sommelsdijck. De rol van de Anansi-verhalen als erfgoed van de Marrons in Suriname. Of het werk van een auteur: hoe kom ik van een simpel idee tot een complete roman...

 

Hoe gaat het met mijn boeken?

Tot mijn plezier blijkt ANANSI goed aan te slaan bij mijn lezers. De eerste oplaag van 250 exemplaren is al vrijwel uitverkocht. Een klein deel is als presentie- en recensie-exemplaren weggegeven, maar het merendeel is verkocht via de boekhandel, aan de bibliotheken en door privéverkoop. Er zal op korte termijn een tweede oplaag moeten worden besteld bij de drukker.

Van mijn eerste roman De Batavier (2019) resten nog ongeveer 40 exemplaren, de helft bij de uitgever en de helft bij mij. Af en toe wordt er daar nog een van verkocht. Bij Het Transport en Drie Meter Zand (respectievelijk 3 en 4 sterren in de VN thrillergids) slaat de schaarste toe: wie nog een exemplaar wil bemachtigen, zal zich moeten haasten, want er zijn van beide nog slechts enkele beschikbaar. Misschien dat ik daar nog een oplossing voor zoek, echter pas nadat alle exemplaren zijn verkocht. Er liggen er nog een paar bij de havenwinkel in jachthaven Andijk.

ANANSI is dus prima ontvangen, zowel bij Nederlandse als Surinaamse lezers. Zo vertelde iemand mij dat het boek leest als een trein, en (over treinen gesproken) een andere lezer was zo verdiept in het verhaal, dat ze bij haar bestemming vergat uit te stappen en pas bij haar positieven kwam toen de trein weer de andere kant op begon te rijden! Nu is dat ook niet helemaal de bedoeling, maar het was wel een leuke anekdote…

 

De Engelse vertalingen van de vier boeken zijn inmiddels beschikbaar als paperback en Kindle e-book via Amazon. Dat verkoopt nog slecht, maar ik heb nog niets gedaan aan promotie-activiteiten bij Amazon. Dat ziet er een beetje schimmig uit, omdat je daar kunt adverteren, maar dan betaal je per muisklik op het boek op hun website.

Presentaties en andere promotie-activiteiten

Onlangs heb ik een presentatie gehouden van ANANSI in het wijkcentrum van de buurt waar ik woon. De opkomst was uitstekend: ongeveer 20 mensen kwamen naar mij luisteren. En aanstaande zaterdag (28 oktober) houd ik een korte presentatie en signeer ik boeken bij boekhandel De Kler in Oegstgeest. Er is daar al één exemplaar van ANANSI gereserveerd. De aankondiging is ook gedaan op het Platform Kunst, Cultuur en Erfgoed Oegstgeest:

 

Tevens heb ik contact gezocht met de openbare bibliotheek in Oegstgeest, om daar te zijner tijd een lezing te geven over de Anansi-verhalen en de slavernij. Die zal dieper ingaan op de achtergronden van mijn onderzoek, waarin ik verschillende verrassende ontdekkingen deed. Ik wacht met belangstelling op antwoord.

Daarnaast liggen er vermoedelijk nog enkele andere presentaties in het verschiet, waar alleen nog maar een voorzichtige verkenning voor is geweest.

Het slavernijdebat duurt nog immer voort

Onlangs verscheen er in het Leidsch Dagblad iets over de wens om in Leiden te komen tot een slavernijmonument. Dat is al jarenlang een heet hangijzer en onderwerp van veel strijd. Moet er wel zo’n monument komen? Hebben we niet al genoeg slavernijmonumenten in Nederland? Of moet het een algemeen monument worden voor het hele koloniale verleden? En hoe groot was de betrokkenheid van Leiden bij de slavernij? Er is een onderzoek gaande, dat over een jaar (…) uitsluitsel moet geven. We zullen het zien.

De gemoederen raakten weer behoorlijk verhit na dat artikel, want een inmiddels bekende tegenstander van alle aandacht voor het slavernijverleden stuurde weer eens een brief naar de krant waarin hij zijn mening niet onder stoelen of banken stak, zie onder, klik voor vergroting (uiteraard geanonimiseerd). 

 

Begin 2022 schreef hij al over de zieligheidsfactor van zwarte slaven in Suriname, en nu weer ziet hij slavernij als een (ik citeer maar weer) ethisch neutrale economische relatie. U leest het goed. Een ethisch neutrale economische relatie? De levensverwachting van een gezonde jonge man, die als ‘veldslaaf’ op een suikerplantage moest werken, was volgens sommige bronnen 8 jaar. Niet erg ethisch, vrees ik.

In twee opzichten heeft hij wel gelijk. Slavernij is van alle tijden, en onze hedendaagse welvaart is gebouwd op de slavernij uit het verleden. Daar is geen speld tussen te krijgen, maar vooral het laatste keert zich tegen hemzelf, omdat juist daarom erkenning is vereist en geen doofpot.

 

Mijn reactie verscheen vanmorgen in de lezersrubriek, tezamen met een brief van iemand van deels Antilliaanse afkomst, die het met deze tegenstander eens is. Op zich heeft zij wel een goed argument (er moet meer aandacht zijn voor discriminatie in de maatschappij), maar ze vindt dat de protagonisten van het slavernijdebat teveel in de slachtofferrol gaan zitten. Nu mag je dat vinden, maar helaas ben ik een andere mening toegedaan. Juist die discriminatie is (mede) het gevolg van de slavernij en ontmenselijking van hun voorouders. 

Toevoeging 26-10-2023: onlangs is door het Agency For Fundamental Rights (FRA) van de Europese Unie een rapport gepubliceerd getiteld 'Being Black in the EU'. Dit geeft onomwonden weer hoezeer discriminatie mensen van Afrikaanse afkomst nog steeds parten speelt, en dat dit de afgelopen jaren is toegenomen. Ik kwam erachter door een bericht op de NOS-website.

Dus wat is nu het probleem met de herdenking van het slavernijverleden? De auteur van het stuk over de ‘ethisch neutrale relatie’ vindt dat we onze kinderen een schuldgevoel aanpraten met monumenten en herdenkingen. Dat is nu net niet de bedoeling, hoewel hij het zo lijkt te voelen. Het moet in de geschiedenisboekjes staan en ruiterlijk worden erkend. Daar hebben monumenten en herdenkingen een functie in. Persoonlijk voel ook ik mij niet schuldig of aangesproken. Ik ben alleen onthutst door de verschrikkingen uit het verleden, omdat ik mij erin heb verdiept bij het schrijven van mijn boek.

Misschien moeten anderen dat ook eens doen, voordat ze zich uitspreken.

Wie wind zaait, zal storm oogsten

De geschiedenis herhaalt zich

Tot nu toe heb ik er niet over willen schrijven, omdat er geen woorden zijn voor de wederzijdse wreedheden in Israël en Gaza. Maar misschien is het goed om te kijken wat de geschiedenis ons leert. Ik heb een klein stukje van die geschiedenis van dichtbij meegemaakt.

Yom Kippoer 1973

Precies 50 jaar geleden, in november 1973, kwam ik met een Nederlands vrachtschip aan in het Midden-Oosten, vlak na de kortdurende Yom Kippoer-oorlog, waarin Israël werd overvallen door een invasie op twee fronten vanuit Syrië en Egypte, en ternauwernood de aanval wist te keren. 

ms. Oostkerk, voorafgaand aan het vertrek uit Rotterdam, juni 1973

De toenmalige Nederlandse minister van Defensie Henk Vredeling leverde in het geniep, zonder medeweten van premier Joop den Uyl, wapentuig aan Israël, waar de Arabieren natuurlijk razend over waren toen hij zijn mond voorbij praatte op de televisie. Het gevolg was een olieboycot tegen Nederland en een reeks autoloze zondagen. En een boycot van mijn schip, toen we aankwamen in Latakia, Syrië. We werden daar verjaagd door een woedende menigte.

Driekwart van onze lading uit India en Sri Lanka was bestemd voor Libanon, Syrië en Libië. Na gelost te hebben in Barcelona, Marseille en Genua (waar ik mijn 22e verjaardag vierde) gingen we op weg naar Beiroet, nog steeds onzeker over de situatie. Tussen Kreta en Cyprus passeerden we onderweg een Amerikaanse vlooteenheid. 

Onze derde stuurman tekende in de zeekaart grote verboden gebieden waar mijnenvelden lagen en oorlog werd gevoerd; er waren alleen ‘veilige’ corridors opengelaten naar Beiroet en naar Latakia. Er werd op dat moment nog gevochten op de Golan-hoogte.

Beiroet, november 1973. Het ziet er nog vredig uit, maar dat zal een illusie blijken. De Libanese burgeroorlog (1975-1990) is ophanden.

We draaiden de sloepen buitenboord in hun ouderwetse klapdavits en sloten onze enige waterdichte deur (die tussen de machinekamer en de schroefastunnel). Het was wel duidelijk dat we oorlogsgebied in voeren. Hoe het afliep is te lezen op mijn website: 

https://www.tedpolet.com/pages/zv08.htm

Het is bijna een thema voor een nieuw boek. Misschien komt dat er nog een keer...

Wie wind zaait, zal storm oogsten

50 jaar later, na de intifada’s, continue beschietingen, aanslagen en wrede grensoorlogen is nu, na een weerzinwekkende aanval van Hamas in het zuiden van Israël, een al even weerzinwekkende vergeldingsoorlog van Israëlische zijde begonnen, waarbij een dichtbevolkt stedelijk gebied zwaar wordt gebombardeerd en afgesneden van elke hulp, in een poging Hamas te raken. De schaal van de wreedheden is verbijsterend, met duizenden doden aan beide zijden. 

Wie de achtergrond van dit conflict wil begrijpen, moet teruggaan naar de vlucht van honderdduizenden Palestijnen uit hun land in 1947-1949. Velen werden met geweld verdreven door de pas opgerichte staat Israël (een gruwelijk voorbeeld is de slachting aangericht door Israëlische moordcommando’s in Deir Yassin, 1947). Een van de verantwoordelijken was Menachem Begin, commandant van de Irgun, later premier van Israël. Anderen vertrokken op ‘uitnodiging’ van omringende Arabische mogendheden, die destijds dachten er hun voordeel mee te doen. De Palestijnen noemen dit nog steeds de Nakba, de catastrofe. Tegenwoordig noemen we dat een etnische zuivering, wat ik volgens sommigen ongetwijfeld niet mag zeggen. Nou, zoek de verschillen maar. What’s in a name.

vluchtelingenkamp Jaramana bij Damascus, 1948 (Wikipedia)

Na de Eerste Wereldoorlog werden Syrië, Libanon en Palestina in mandaat gegeven aan de Fransen en de Engelsen. In die tijd begon onder invloed van de zionistische beweging en met Britse steun (de Balfour Declaration) de migratie van de Joodse diaspora naar het beloofde land. En onvermijdelijk ontstonden al snel de eerste conflicten tussen Joodse kolonisten en Palestijnen, die niet onlogisch de kolonisten als indringers beschouwden. Toen de Engelsen de rem zetten op de kolonisatie, werden ze aangevallen door zionistische militanten.

Mogen we de door pogroms en holocaust geteisterde Joden een veilig land weigeren? Mogen we de Palestijnen een eigen veilig land weigeren? Wie het weet, mag het zeggen. De partijen staan onwrikbaar tegenover elkaar, elk gegijzeld door ideologische uitgangspunten en bittere haat gevoed door 100 jaar geweld.

Gevolgen van een Arabische autobom in de Ben Yehuda straat in Jeruzalem, 1948.

 

De twee-staten-oplossing, die ooit werd voorgesteld om de Palestijnen althans een deel van hun gebied terug te geven, is waarschijnlijk het enig mogelijke compromis, maar hoe krijg je twee compromisloze partijen weer aan tafel? 

De landroof, de ontmenselijking en de agressie door kolonisten in de sinds 1967 door Israël bezette gebieden gaat al decennia lang door, daarmee het monster van terrorisme bij de tegenstander voedend. 

Onderwijl stoken vreemde mogendheden zoals Iran, Rusland, Saoedi-Arabië, Qatar en de Verenigde Staten onvermoeibaar het vuur op, elk met hun eigen agenda.

Spotprent van de Noorse tekenaar Morten Morland. Netanyahu vermorzelt Gaza, terwijl ayatollah Khamenei de lucifer uitblaast, waarmee hij het vuur heeft aangestoken. Let op de figuurtjes van een vrouw en een kind, een silhouet tegen de vlammen.

Ik kies geen partij, ook al buitelen Westerse politici over elkaar heen om Israël steun te betuigen, in weerwil van de bloedige Israëlische vergeldingsacties op het terrorisme van Hamas en soortgelijke groeperingen. Oog om oog, tand om tand, zo zal er nooit een eind komen aan de spiraal van wraak. Niet alleen Israëlische kinderen, maar ook Palestijnse kinderen hebben recht om te leven. 

Rest mij om diep medeleven te betuigen aan de duizenden onschuldigen aan beide zijden, die wederom slachtoffer zijn van dit schier onoplosbare conflict.

Aanvullingen en correcties 4 november:

Het conflict is nog ingewikkelder dan ik mij eerst realiseerde, omdat de politieke verhoudingen in het Midden-Oosten bol staan van wederzijds wantrouwen tussen alle partijen, ook in de Arabische wereld. 

Zo is Hamas gelieerd aan de Soennitische Moslimbroederschap. De leiders van Hamas verschuilen zich in Qatar, dat al jaren probeert Saoedi-Arabië naar de kroon te steken. Een aanleiding tot de overval van Hamas op Israël van 7 oktober is vermoedelijk de toenadering tussen Saoedi-Arabië en Israël, die inmiddels is gestopt. In Qatar vinden ook besprekingen plaats tussen Hamas en Iran.

bloed aan hun handen: ontmoeting tussen de minister van Buitenlandse Zaken van Iran en Ismail Haniyeh, een kopstuk van Hamas, in Qatar op 14 oktober (bron: CBC News)

 

Hezbollah in Libanon is Sjiïtisch en wordt gesteund door Iran en Syrië, en hoewel er door Hezbollah strijd wordt geleverd tegen Israël, houdt deze groepering zich nog steeds in. Misschien dat de Amerikaanse dreiging daarmee te maken heeft en Iran op de rem trapt.

Inmiddels staat de teller in Gaza op 9000 doden, waarvan 3000 kinderen, tegen 1400 Israëlische slachtoffers. Alle proportie is verdwenen uit de Israëlische wraakoefening. Wanneer stopt het geweld van de oorlogshitsers aan weerszijden nu eindelijk? Niet alleen ik, maar de hele wereld wordt er beroerd van. Nederland wilde geen staakt-het-vuren eisen en heeft zich in de VN onthouden van stemming. Wat een schande. En de wereld kijkt in machteloos afgrijzen toe.