Wie wind zaait, zal storm oogsten

De geschiedenis herhaalt zich

Tot nu toe heb ik er niet over willen schrijven, omdat er geen woorden zijn voor de wederzijdse wreedheden in Israël en Gaza. Maar misschien is het goed om te kijken wat de geschiedenis ons leert. Ik heb een klein stukje van die geschiedenis van dichtbij meegemaakt.

Yom Kippoer 1973

Precies 50 jaar geleden, in november 1973, kwam ik met een Nederlands vrachtschip aan in het Midden-Oosten, vlak na de kortdurende Yom Kippoer-oorlog, waarin Israël werd overvallen door een invasie op twee fronten vanuit Syrië en Egypte, en ternauwernood de aanval wist te keren. 

ms. Oostkerk, voorafgaand aan het vertrek uit Rotterdam, juni 1973

De toenmalige Nederlandse minister van Defensie Henk Vredeling leverde in het geniep, zonder medeweten van premier Joop den Uyl, wapentuig aan Israël, waar de Arabieren natuurlijk razend over waren toen hij zijn mond voorbij praatte op de televisie. Het gevolg was een olieboycot tegen Nederland en een reeks autoloze zondagen. En een boycot van mijn schip, toen we aankwamen in Latakia, Syrië. We werden daar verjaagd door een woedende menigte.

Driekwart van onze lading uit India en Sri Lanka was bestemd voor Libanon, Syrië en Libië. Na gelost te hebben in Barcelona, Marseille en Genua (waar ik mijn 22e verjaardag vierde) gingen we op weg naar Beiroet, nog steeds onzeker over de situatie. Tussen Kreta en Cyprus passeerden we onderweg een Amerikaanse vlooteenheid. 

Onze derde stuurman tekende in de zeekaart grote verboden gebieden waar mijnenvelden lagen en oorlog werd gevoerd; er waren alleen ‘veilige’ corridors opengelaten naar Beiroet en naar Latakia. Er werd op dat moment nog gevochten op de Golan-hoogte.

Beiroet, november 1973. Het ziet er nog vredig uit, maar dat zal een illusie blijken. De Libanese burgeroorlog (1975-1990) is ophanden.

We draaiden de sloepen buitenboord in hun ouderwetse klapdavits en sloten onze enige waterdichte deur (die tussen de machinekamer en de schroefastunnel). Het was wel duidelijk dat we oorlogsgebied in voeren. Hoe het afliep is te lezen op mijn website: 

https://www.tedpolet.com/pages/zv08.htm

Het is bijna een thema voor een nieuw boek. Misschien komt dat er nog een keer...

Wie wind zaait, zal storm oogsten

50 jaar later, na de intifada’s, continue beschietingen, aanslagen en wrede grensoorlogen is nu, na een weerzinwekkende aanval van Hamas in het zuiden van Israël, een al even weerzinwekkende vergeldingsoorlog van Israëlische zijde begonnen, waarbij een dichtbevolkt stedelijk gebied zwaar wordt gebombardeerd en afgesneden van elke hulp, in een poging Hamas te raken. De schaal van de wreedheden is verbijsterend, met duizenden doden aan beide zijden. 

Wie de achtergrond van dit conflict wil begrijpen, moet teruggaan naar de vlucht van honderdduizenden Palestijnen uit hun land in 1947-1949. Velen werden met geweld verdreven door de pas opgerichte staat Israël (een gruwelijk voorbeeld is de slachting aangericht door Israëlische moordcommando’s in Deir Yassin, 1947). Een van de verantwoordelijken was Menachem Begin, commandant van de Irgun, later premier van Israël. Anderen vertrokken op ‘uitnodiging’ van omringende Arabische mogendheden, die destijds dachten er hun voordeel mee te doen. De Palestijnen noemen dit nog steeds de Nakba, de catastrofe. Tegenwoordig noemen we dat een etnische zuivering, wat ik volgens sommigen ongetwijfeld niet mag zeggen. Nou, zoek de verschillen maar. What’s in a name.

vluchtelingenkamp Jaramana bij Damascus, 1948 (Wikipedia)

Na de Eerste Wereldoorlog werden Syrië, Libanon en Palestina in mandaat gegeven aan de Fransen en de Engelsen. In die tijd begon onder invloed van de zionistische beweging en met Britse steun (de Balfour Declaration) de migratie van de Joodse diaspora naar het beloofde land. En onvermijdelijk ontstonden al snel de eerste conflicten tussen Joodse kolonisten en Palestijnen, die niet onlogisch de kolonisten als indringers beschouwden. Toen de Engelsen de rem zetten op de kolonisatie, werden ze aangevallen door zionistische militanten.

Mogen we de door pogroms en holocaust geteisterde Joden een veilig land weigeren? Mogen we de Palestijnen een eigen veilig land weigeren? Wie het weet, mag het zeggen. De partijen staan onwrikbaar tegenover elkaar, elk gegijzeld door ideologische uitgangspunten en bittere haat gevoed door 100 jaar geweld.

Gevolgen van een Arabische autobom in de Ben Yehuda straat in Jeruzalem, 1948.

 

De twee-staten-oplossing, die ooit werd voorgesteld om de Palestijnen althans een deel van hun gebied terug te geven, is waarschijnlijk het enig mogelijke compromis, maar hoe krijg je twee compromisloze partijen weer aan tafel? 

De landroof, de ontmenselijking en de agressie door kolonisten in de sinds 1967 door Israël bezette gebieden gaat al decennia lang door, daarmee het monster van terrorisme bij de tegenstander voedend. 

Onderwijl stoken vreemde mogendheden zoals Iran, Rusland, Saoedi-Arabië, Qatar en de Verenigde Staten onvermoeibaar het vuur op, elk met hun eigen agenda.

Spotprent van de Noorse tekenaar Morten Morland. Netanyahu vermorzelt Gaza, terwijl ayatollah Khamenei de lucifer uitblaast, waarmee hij het vuur heeft aangestoken. Let op de figuurtjes van een vrouw en een kind, een silhouet tegen de vlammen.

Ik kies geen partij, ook al buitelen Westerse politici over elkaar heen om Israël steun te betuigen, in weerwil van de bloedige Israëlische vergeldingsacties op het terrorisme van Hamas en soortgelijke groeperingen. Oog om oog, tand om tand, zo zal er nooit een eind komen aan de spiraal van wraak. Niet alleen Israëlische kinderen, maar ook Palestijnse kinderen hebben recht om te leven. 

Rest mij om diep medeleven te betuigen aan de duizenden onschuldigen aan beide zijden, die wederom slachtoffer zijn van dit schier onoplosbare conflict.

Aanvullingen en correcties 4 november:

Het conflict is nog ingewikkelder dan ik mij eerst realiseerde, omdat de politieke verhoudingen in het Midden-Oosten bol staan van wederzijds wantrouwen tussen alle partijen, ook in de Arabische wereld. 

Zo is Hamas gelieerd aan de Soennitische Moslimbroederschap. De leiders van Hamas verschuilen zich in Qatar, dat al jaren probeert Saoedi-Arabië naar de kroon te steken. Een aanleiding tot de overval van Hamas op Israël van 7 oktober is vermoedelijk de toenadering tussen Saoedi-Arabië en Israël, die inmiddels is gestopt. In Qatar vinden ook besprekingen plaats tussen Hamas en Iran.

bloed aan hun handen: ontmoeting tussen de minister van Buitenlandse Zaken van Iran en Ismail Haniyeh, een kopstuk van Hamas, in Qatar op 14 oktober (bron: CBC News)

 

Hezbollah in Libanon is Sjiïtisch en wordt gesteund door Iran en Syrië, en hoewel er door Hezbollah strijd wordt geleverd tegen Israël, houdt deze groepering zich nog steeds in. Misschien dat de Amerikaanse dreiging daarmee te maken heeft en Iran op de rem trapt.

Inmiddels staat de teller in Gaza op 9000 doden, waarvan 3000 kinderen, tegen 1400 Israëlische slachtoffers. Alle proportie is verdwenen uit de Israëlische wraakoefening. Wanneer stopt het geweld van de oorlogshitsers aan weerszijden nu eindelijk? Niet alleen ik, maar de hele wereld wordt er beroerd van. Nederland wilde geen staakt-het-vuren eisen en heeft zich in de VN onthouden van stemming. Wat een schande. En de wereld kijkt in machteloos afgrijzen toe.