donderdag 31 januari 2019

Zeilen naar Kalkan en Kastellorizo

Bijna zes jaar geleden zeilden mijn vrouw en ik met vrienden langs de Turkse kust vanuit Göcek naar Cold Water Bay, Kalkan en het Griekse eiland Kastellorizo.

Die reis heeft een belangrijke rol gespeeld in mijn nieuwe boek De Batavier dat zich voor een groot deel in deze wateren afspeelt. Bezuiden Kalkan redt de hoofdpersoon Mark Schouten een groep Syrische vluchtelingen uit zee, nadat hun lekkende boot het begeven heeft. Het boek beweegt zich langzaam, maar onafwendbaar in de richting van dat moment, dat een keerpunt in het leven van de hoofdpersoon zal blijken.

Van onze reis in 2013 heb ik video gemaakt, waaruit een selectie is verschenen op Youtube. De eerste geeft een beeld van Cold Water Bay, de verlaten Griekse stad Livissi en de reis daarvandaan naar de Turkse kustplaats Kalkan.


De tweede video hieronder laat de reis van Kalkan naar Kastellorizo zien, de tocht waarop zich het drama in het boek afspeelt.


De overige video's uit deze serie, zes in totaal, zijn te vinden op mijn Youtube-kanaal.


vrijdag 25 januari 2019

Bruinvis

In mijn boek De Batavier beschrijf ik hoe de hoofdpersoon op zee een ontmoeting heeft met dolfijnen en later met een potvis. Die beelden zijn geput uit mijn eigen herinnering: dolfijnen die 's nachts in een lichtende zee gloeiende sporen trekken, en een potvis die vlak voor mijn schip even boven kwam en zijn enorme zwarte staartvin liet zien voordat hij diep wegdook.



Dolfijnen zie je op zee wel vaker, maar in Nederlandse kustwateren heb ik ze nog nooit ontmoet. Wel bruinvissen, die je soms op grote afstand een paar keer boven ziet komen. Maar eenmaal zag ik ze dichtbij. Enkele jaren geleden zeilden mijn vrouw en ik op de Grevelingen, op weg van Brouwershaven naar Bruinisse met als eindbestemming Antwerpen. We waren nog maar juist vertrokken uit Brouwershaven, toen ik langszij iets hoorde snuiven en een grote, gestroomlijnde zwarte vorm zag opduiken.


Uiteindelijk bleken het drie bruinvissen te zijn, die kwamen stoeien op de boeggolf van onze zeilboot. Ik kon ook goed zien hoe ze ademhalen, onderduiken en weer bovenkomen. Bij het opduiken zie je eerst onder water een donkere schim en een bellenbaan van de uitgeademde lucht. Dan duiken ze op en hoor je de inademing als een kort snuivend geluid, gemaakt met het neusgat midden op de kop. Soms blijven ze even boven, maar meestal zijn ze direct weer verdwenen.


Het was bijna een ontmoeting met een buitenaards wezen, in ieder geval een glimp van een heel andere wereld waarvoor we normaal de kans niet krijgen.

maandag 21 januari 2019

Maan

De maan is een rare snuiter. Zijn gewicht is 1,23% van de aarde en hij draait in 27 dagen, 7 uur, 43 minuten en 11.5 seconden om ons heen. Hij is ongeveer 4.5 miljard jaar geleden ontstaan, niet lang na de aarde, en keert altijd hetzelfde gezicht naar ons toe. Zijn afstand tot het centrum van de aarde varieert tussen ruwweg 350,000 en 400,000 kilometer. 

De maan is met zijn aantrekkingskracht de belangrijkste motor van watergetijden in zee. Ik heb dus een groot deel van mijn leven direct de invloed van de maan gemerkt. Ook gebruikten we de maan vroeger sporadisch bij de astronomische navigatie op zee. Sporadisch, want het rekenwerk was was lastiger.

Beweging
Als je naar de hemel kijkt, zie je de de maan langzamer van oost naar west langs het firmament trekken dan de zon. Hij komt dagelijks op meer achterstand en staat ruim 13 dagen na nieuwe maan recht tegenover de zon. Dan is het volle maan geworden.

Maar in tegenstelling tot de zon, die een nette baan langs de hemel trekt en elke zomer en winter zijn hoogste en laagste stand bereikt, zwalkt de maan als een dronken zeeman over het uitspansel. In twee weken tijd verandert de grootste hoek die hij maakt met de equator van noord naar zuid of andersom. Hij staat dus nu eens bijna boven je hoofd, dan weer laag boven de horizon. 

Schijngestalten
Afhankelijk van de lichtval van de zon op de maan zien we hem vol, half of helemaal niet. Als de maan tegenover de zon staat zien we hem vol. Als hij vrijwel in lijn met de zon staat zien we hem niet (nieuwe maan). Dus als de zon ondergaat en de maan komt tegelijkertijd pal daartegenover op, dan zal hij vol zijn. Als hij vlak na de zon ondergaat zien we hem nauwelijks, misschien een smal randje.

Maansverduistering 
De aarde werpt een schaduwkegel in de ruimte, waar de maan met zijn grillige bewegingen af en toe doorheen beweegt. De schaduw van de aarde op de maan verduistert het licht van de zon. Zo staat hij vol aan de hemel, zo is hij deels of helemaal verdwenen. Het duurt een halfuurtje. De laatste volledige maansverduistering was vanmorgen vroeg, 21 januari 2019. Ik heb hem gefilmd.

Het roodachtige schijnsel wordt veroorzaakt door de buiging van de rode bestanddelen uit het zonlicht in de aardse atmosfeer. Dat licht schijnt zwakjes op het maanoppervlak.



Boekpresentaties De Batavier

Mijn nieuwe boek 'De Batavier' is verschenen op 16 maart 2019. Het boek is te vinden op de website van uitgeverij Palmslag en ligt inmiddels in de boekhandel.

Formele lancering van 'De Batavier' heeft onder overweldigende belangstelling plaatsgevonden op 23 maart 2019 in de Openbare Bibliotheek, Nieuwstraat 4, Leiden.

Binnenkort volgt een tweede boekpresentatie en signeersessie, op 13 april om 14.00 uur bij Boekhandel de Kler, Breestraat 161, Leiden. Aanmelding bij HT-C Communicatie en Marketing.


Tijdens mijn boekpresentaties geef ik een korte uiteenzetting over het boek en mijn auteurschap. Aansluitend is er gelegenheid om vragen te stellen en van gedachten te wisselen. Tevens zal ik exemplaren signeren.

Meer presentaties zijn gepland. 

zaterdag 5 januari 2019

Publiceren is afzien

Mijn nieuwe boek De Batavier nadert nu zijn laatste stadium. Maanden geleden was het grootste correctiewerk al gedaan door Hanneke Tinor-Centi van HT-C Communicatie, die ook uitgever Palmslag voor mij heeft gevonden.

Voor de kerst kreeg ik nog eindcorrecties van de uitgever op het manuscript, voordat het naar de opmaak gaat. Onvermijdelijk zat daar weer een hoop werk in. Voor een deel hield dat verband met het ongedaan maken van spellingswijzigingen, waarbij scheepvaartjargon was veranderd in voorkeursspelling. Daarmee verdween voor mijn gevoel een deel van de ‘couleur locale’ die in het boek moet zitten.

Ondanks het uitgebreide correctiewerk dat voorafging, vonden we nog een aantal schoonheidsfoutjes en stijlfouten, die ik altijd maak tijdens het schrijven. Zoals alle auteurs ben ik blind voor mijn eigen stijlfouten. Je kunt je tekst honderd keer doorlezen, maar ze blijven erin zitten.


Het aardige idee dat ik had voor het omslagontwerp hierboven, waarop een tweemaster zoals de Batavier tegen de Turkse kust is afgebeeld, werd zoals verwacht afgewezen door de uitgever. De resolutie van het ontwerp bleek te klein voor een omslag. De uitgever kwam met een ander ontwerp.

Het is een luchtfoto van een zeilboot in een onmetelijke watervlakte, die goed de eenzaamheid van de hoofdpersoon van het boek uitdrukt op weg naar de Middellandse Zee. Ondanks dat bij sterk uitvergroten de foto een bootje van misschien 8 meter laat zien met een tweede bemanningslid op het voordek vond ik het idee zo mooi, dat ik het met beide handen heb aangepakt.


Inmiddels zijn we ook op zoek naar een locatie voor de ‘lancering’ van het boek (het lijkt wel een maanraket) in mijn woonplaats Leiden en omgeving. Dat kan zijn in een boekhandel of in een openbare bibliotheek. De eerste contacten zijn al gelegd. Daarnaast heb ik op internet diverse activiteiten ontplooid, zoals deze blog en films die ik vijf jaar geleden gemaakt heb in Turkije en op Kastellorizo. U vindt de link naar mijn Youtube-kanaal rechts bovenaan deze pagina.

Al met al ben ik erachter gekomen dat publiceren en promoten van een boek ook voor de auteur bijna een volledige dagtaak is...

dinsdag 1 januari 2019

Ode aan een Kolibri


Gedurende 28 jaar heb ik met hechthouten zeilboten gevaren, eerst een van 5.60 meter en later een van 7 meter. Deze boten werden als een bouwpakket geleverd door de Kolibriwerf in Stompwijk, vanaf de jaren zestig tot ca. 1980. Van de 560 werden er bijna duizend gemaakt, maar de 700 bleef sterk achter met slechts tachtig boten. Aan het eind van de jaren tachtig en negentig produceerde de werf verschillende boten met een moderner ontwerp van v/d Stadt, maar ik heb er nooit zo een gehad.


Mijn eerste boot kocht ik kort nadat ik in 1979
om gezondheidsredenen mijn zeevarende loopbaan moest opgeven. Ik kon gewoon niet stoppen met varen en het moet in '82 zijn geweest dat ik de 560 kocht, die ik 'Shipshape' noemde. Deze werd vooral gezeild in Zeeland en de kustwateren en uiteindelijk voeren mijn vriendin en ik ermee naar Engeland en terug, langs de Belgische en Franse kust en naar Dover en Ramsgate.



Deze kleine boot had niet meer dan zithoogte en was een krap onderkomen voor twee personen. In 1995 werd hij verruild voor een grotere, omdat we wilden zeilen met onze kinderen. Dit was een Kolibri 700, een echte familieboot met (zoals we toen vonden) veel ruimte en dezelfde uitstekende zeileigenschappen als de vorige. In verband met de drie jonge muiters aan boord hebben we hem 'Muiterij' genoemd.


De 700 werd gebruikt voor vele lange familievakanties in Zeeland, op de Wadden en voor korte kusttrips. De 'Muiterij' was een goed zeeschip, omdat hij vrijwel nooit water overnam. De lichtgewicht romp dreef als een kurk op het water; de keerzijde hiervan was echter zijn beweeglijkheid in ruwe omstandigheden.


Toch was zeilen en navigeren met deze kleine boot erg leuk en ik herinner me hem nog steeds met plezier en zelfs emotie. We lagen geankerd in de luwte van zandbanken, voeren dichtgereefd bij harde wind en hij bracht ons overal zonder mankeren. Met een beetje goochelen pasten we er goed in met twee volwassenen en drie opgroeiende jongens, en later hadden we een kuiptent, zodat we de bagage buiten konden gooien als we moesten slapen.


Elk voor- en najaar voer ik tussen de winterstalling en de zomerligplaats in het noorden van het land.  Dat was een twee- of driedaagse soloreis, soms in slecht weer, die ik zag als een uitdagend uitstapje. Bij zo'n gelegenheid in 2005 heb ik een video gemaakt, die hier te vinden is: 
https://www.youtube.com/watch?v=GUfApB4nNHk


Tot slot hebben we hem in 2010 met enige spijt geruild voor een grotere polyester boot van 9.60 meter, die we vandaag nog steeds varen.