Het betwiste land

Nieuw boek in voorbereiding

Anderhalf jaar geleden, op 15 oktober 2023, beschreef ik mijn afschuw over de (toen al) buitenproportionele Israëlische wraakactie in Gaza, volgend op de wrede overval van Hamas op de bevolking in het grensgebied van Israël. Israël sloeg genadeloos terug met zware bombardementen op dichtbevolkt gebied, een grondoorlog en een blokkade van humanitaire hulp, die inmiddels anderhalf jaar voortduurt en alle kenmerken heeft van genocide en oorlogsmisdaden. Het is geen wraak- of verdedigingsactie meer, maar een uitroeiingsoorlog gericht tegen de burgerbevolking van Gaza. De aantallen doden en gewonden en de acties van het Israëlische leger spreken voor zich.

Hamas is ontstaan vanuit de Moslimbroederschap en was van origine een islamitische liefdadigheidsorganisatie (Al-Mujama' al-Islami). Aanvankelijk had de beweging zelfs Israëlische steun, omdat Israël er een bondgenoot in zag tegen de PLO van Yasser Arafat. Tijdens de eerste intifada (1987-1993) kwam hieruit de verzets- en terreurbeweging Hamas voort, die een (betwiste) meerderheid behaalde in Gaza tijdens verkiezingen van 2006. Hamas voert niet alleen strijd tegen Israël, maar treedt ook keihard op tegen dissidente Palestijnen.

Afschuw en een nieuw boek

In 2023 noemde ik al mijn eigen belevenissen in het Midden-Oosten in 1973, vlak na de Jom Kipoer-oorlog. Ik besloot om mijn afschuw over de wreedheden in het Midden-Oosten van mij af te schrijven. Inmiddels staat er een nieuw boek op stapel met de titel HET BETWISTE LAND. Het manuscript is voor ongeveer 80% compleet, hoewel het werk met horten en stoten vooruit gaat. Daadwerkelijke publicatie moet nog worden geregeld.

Voorlopig omslagontwerp

Het verhaal begint met mijn eigen ervaringen op de novemberochtend in 1973, waarop mijn schip de Oostkerk aankomt in de Syrische haven Latakia. Wij kregen te maken met een boycot en een grote demonstratie op de kade, vermoedelijk georkestreerd door de Ba’ath partij van de Syrische dictator Hafez al-Assad, als gevolg van Nederlandse oorlogssteun aan Israël. Tijdens het afmeren van het schip gooiden de sleepboten los en lieten ons aan ons lot over in de haven. Een aanvaring met een afgemeerd Russisch fregat kon maar op het nippertje worden voorkomen.

In het boek gaat het daadwerkelijk verkeerd. We varen bij die Rus naar binnen en de gevolgen zijn catastrofaal. De daaropvolgende (fictieve) belevenissen van de hoofdpersoon in Syrië en Libanon zijn onderwerp van het nieuwe boek.

De episode in 1973-1974 gaat over gevangenschap in Syrië, een vlucht naar Libanon en een genadeloze Israëlische luchtaanval. Een episode in 1980 speelt zich af tijdens de Libanese burgeroorlog, die alweer gecompliceerd is door Israëlische en Syrische bemoeienis. Ik ben voor de achtergronden in de geschiedenis van het Midden-Oosten gedoken en eerlijk gezegd zijn mij de schellen van de ogen gevallen. 

 

Beiroet, november 1973, foto gemaakt vanaf de jachtclub. De Oostkerk in de verte: de oranje masten links.

Israël en Palestina 

Zeker nu, tijdens de barbaarse slachtpartij in Gaza, is Palestina een ideologisch beladen onderwerp. Velen kijken liever weg dan er een eerlijk gesprek over aan te gaan, en de westerse politiek schaart zich kritiekloos achter het genocidale handelen van het regime van Netanyahu. Naar de redenen kunnen we slechts gissen, maar geld, propaganda en geopolitiek spelen een onmiskenbare rol. Critici van Israël worden zwartgemaakt en belasterd.

Het Israëlisch-Palestijnse conflict van nu is de erfenis van het Zionisme ontstaan in de 19e eeuw, van het tegelijkertijd opkomend Arabisch nationalisme binnen het Ottomaanse Rijk, van Britse inmenging tijdens 1914-1918 en mismanagement tijdens de Britse mandaatperiode tot 1947. Ongetwijfeld paste dat in de koloniale tijdgeest, maar honderd jaar later ondervinden we nog steeds de bittere gevolgen van de ideologische en geopolitieke keuzes van toen.

Omdat het nieuwe boek een historische thriller is tegen de achtergrond van het conflict, heb ik diepgaand research gedaan naar de geschiedenis ervan. Voor wie er eerlijk inzicht in wil, ligt de informatie voor het oprapen. Ik verwijs slechts naar de onderstaande artikelen op Wikipedia:

https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_the_Israeli–Palestinian_conflict 

https://en.wikipedia.org/wiki/Sykes–Picot_Agreement 

https://en.wikipedia.org/wiki/Balfour_Declaration 

https://en.wikipedia.org/wiki/Peel_Commission

https://en.wikipedia.org/wiki/Demographic_history_of_Palestine_(region) 

https://en.wikipedia.org/wiki/Criticism_of_Israel

Libanon

Een tweede kwestie die een rol speelt in dit boek is de Libanese burgeroorlog van 1975 tot 1990, een chaotisch conflict met vele strijdende partijen. Het is vrijwel onmogelijk om een integraal beeld te krijgen over wat er van jaar tot jaar gebeurde. Uiteindelijk is het conflict ontaard in een proxy-oorlog tussen Israël, Iran en Syrië. Israël en Syrië zijn beide bij herhaling Libanon binnen gevallen. 

 

Palestijns vluchtelingenkamp Nahr el-Bared, Libanon, 1960. Source: UNRWA

Berucht is de strijd in Beiroet, waarbij de stad zwaar werd beschadigd. Ook rondom de noordelijke haven Tripoli en de nabijgelegen Palestijnse kampen Beddawi en Nahr el-Bared, die in dit boek voorkomen, is hevig gevochten. Het land werd in die jaren grotendeels verwoest en de oorlog leidde tot 120.000 à 150.000 doden.

Een van de bronnen die ik over de burgeroorlog vond, was een vrijgegeven rapport van de CIA over Libanon en de strijdende partijen uit 1987. Dat geeft een interessant beeld van die fase van de burgeroorlog en wat daaraan vooraf ging. Zo staat in het rapport dat de door Syrië gesteunde Amal-militie de aanvoer van cement voor het herstellen van het in 1982 door de Falangisten (met Israëlische hulp) uitgemoorde Palestijnse kamp Shatila bij Beiroet blokkeerde.

Andere bronnen:

https://en.wikipedia.org/wiki/Lebanese_Civil_War 

https://en.wikipedia.org/wiki/Nahr_al-Bared_refugee_camp 

https://en.wikipedia.org/wiki/UNRWA

Een goede bron die ik pas laat tijdens het schrijven van dit boek toegestuurd kreeg, was De oorlog van gisteren (ISBN 978-90-8321-088-9) van Jan Keulen, voormalig oorlogscorrespondent in Beiroet, Caïro en Amman en later directeur van The Rights Forum, een organisatie die zich inzet voor een rechtvaardig Israël-Palestina beleid. Informatie uit dit boek vulde vele hiaten in mijn kennis over de Libanese burgeroorlog.

Tot slot heb ik bij het beschrijven van de verwoesting en ontreddering in Libanon dankbaar gebruik gemaakt van de sfeer beschreven in het boek Beirut Blues (ISBN 978-0-385-47382-8) van de Libanese auteur Hanan al-Shaykh. Zij weet als geen ander de vertwijfeling van de Libanezen te schetsen over de teloorgang van hun land en de discutabele rol van lokale warlords en milities, die vaak nauwelijks beter waren dan bandieten en leefden van de drugshandel.

Zonsopkomst boven de kust van Tripoli, Libanon, november 1973

Vermorzelde mensen en vredestichters

HET BETWISTE LAND is niet alleen een spannend boek in wording. Het gaat ook over mensen die worden vermorzeld in het door terreur en oorlog geteisterde Midden-Oosten. Kijkend naar het dagelijkse nieuws zou je het nauwelijks geloven, maar daar leven ook gewone mensen zoals u en ik, die proberen te overleven, mensen van wie familieleden en geliefden zijn omgekomen, mensen die genoeg hebben van de gruwelen en de ontmenselijking en proberen bruggen te slaan.

Ik heb geprobeerd zowel Israëliërs als Palestijnen een gezicht te geven, mensen met soms tegenstrijdige gevoelens, die worstelen met hun bestaan en met het conflict in het Midden-Oosten. Anderen zijn de verpersoonlijking van de vele medewerkers van organisaties als UNRWA, UNHCR, Artsen Zonder Grenzen, het Rode Kruis of de VN-vredesmacht UNIFIL, die met gevaar voor eigen leven proberen de nood in het gebied te lenigen of de vrede te bewaren.

Big brother is watching you

George Orwell - 1984 - 5e editie, 1951

 

George Orwell krijgt gelijk.

Bijna 80 jaar geleden, vlak na het einde van de Tweede Wereldoorlog, schreef George Orwell de dystopische roman 1984 (Nineteen-eighty-four), een verkillende toekomstvisie waarin hij alle elementen van de toenmalige dictaturen verwerkte, zoals de herinnering aan Nazi-Duitsland en de toen nog springlevende Sovjet-Unie onder Stalin. Zijn toekomstvisie was een wereld verdeeld in drie grootmachten (Oceanië, Eurazië en Oostazië), die in een continue onderlinge worsteling verkeren en periodiek van bondgenoot wisselen.

Ik adviseer u om het boek te lezen. Het geeft een verrassend perspectief op de wereld van vandaag.

Na de opschudding veroorzaakt door Donald Trump en zijn acolieten, die over, maar zonder Oekraïne en Europa praten met de agressor in het Kremlin, en in samenspraak met Netanyahu en zijn extremistische vriendjes ook een briljant plan lanceerden over Gaza, bekroop mij een gevoel van herkenning. De wereld van nu begint Orwelliaanse trekjes te vertonen. Hij gooit Oekraïne voor de bus en draait en passant Europa de rug toe. 

 

Ik blijk niet de enige te zijn die dat verband ziet, want vanmorgen las ik in de krant dat dit ook in de Verenigde Staten wordt gezien door commentatoren en journalisten. Zij kijken vooral naar het 'Newspeak' karakter van de uitingen van Trump - de 'Golf van Amerika', enzovoort, die zij als Orwelliaans zien. Kennelijk zijn zij nog niet bang om door het Witte Huis gemuilkorfd te worden, maar wat niet is kan komen: ze mogen al niet meer bij de persconferenties op het Witte Huis komen. En als de wind hier uit de verkeerde hoek blijft waaien, kan het zomaar zijn dat ik volgend jaar ook niet meer de vergelijking mag trekken met wat Orwell ooit schreef.

Opvallend is dat in 1984 Afrika en India alleen als slagveld worden opgevoerd. In de hedendaagse wereld zien we (met name over Afrika) iets soortgelijks gebeuren. Afrika is alleen een roofgewest waar ontelbare mensen worden afgeslacht voor zeldzame grondstoffen. In ons Eurocentrische wereldbeeld halen we daar de schouders over op.

Big Brother houdt u overal in de gaten in 1984. Vanaf de gevel van hoge gebouwen, vanaf de posters in het trappenhuis van uw flatgebouw, in de kantine van uw werkplek.

In 1984 wordt de geschiedenis continu herschreven om te voldoen aan de door de Partij gedicteerde realiteit. Zo weet hoofdpersoon Winston Smith absoluut zeker dat Oceanië en Eurazië vier jaar daarvoor in een bondgenootschap verkeerden, maar dat is alweer uit de geschiedenisboeken geschrapt. Hij weet dat omdat hij een van het leger ambtenaren van het Ministerie van Waarheid is dat continu bezig is met het herbeoordelen en herschrijven van de geschiedenis. Op het moment dat 1984 begint, zijn Oceanië en Eurazië in oorlog, en sterker nog: dat is altijd zo geweest! De almachtige Partij zegt ‘wie het verleden beheerst, beheerst de toekomst’. Maar eigenlijk is het andersom: wie het heden beheerst, beheerst het verleden. De propaganda is erop gericht om alle persoonlijke herinneringen aan het verleden te vervangen door het officiële verhaal.

EDIT: Ook over Oekraïne wordt inmiddels de geschiedenis herschreven. De nieuwste bewering van Trump (18/2/25) is dat de oorlog daar de schuld is van Oekraïne! 'Ze hadden er nooit aan moeten beginnen en ze hadden al lang een deal kunnen sluiten,' zegt hij. Ik weet niet hoe het met het geheugen van Trump is, maar met het mijne is niets mis: Rusland viel drie jaar geleden Oekraïne binnen. Maar misschien is Elon Musk al bezig met het opzetten van een Ministerie van Waarheid...

Technologie wordt in 1984 ingezet om de bevolking te bespioneren. Op elke straathoek hangen camera’s en microfoons. Helicopters gaan voor je raam hangen om naar binnen te kijken wat je aan het uitspoken bent. In alle huizen staat een 'telescreen', een soort TV die je nooit uit kunt zetten en je indoctrineert met allerlei giftige propaganda. Bij ons heet dat (al of niet gerichte) reclame. Het geniepige van die TV is, dat er ook een camera en een microfoon in zit, die continu je doen en laten observeert. Komt u dat bekend voor? Ook wij worden continu op straat geobserveerd en wij dragen ons 'telescreen 'in onze broekzak… hebt u al geleerd om voor alle apps op uw telefoon de camera, de microfoon en de locatievoorzieningen uit te zetten tenzij ze strikt noodzakelijk zijn? En alle cookies te weigeren of te wissen? En dan nog kan de telefoon zodanig gehackt worden dat al uw slaapkamergeheimen worden afgeluisterd.

In 1984 vliegen de blatante verdraaiingen je om de oren. Zo beweert Big Brother:

         Oorlog is vrede

         Vrijheid is slavernij

         Onwetendheid is kracht

Zal ik nog wat parallellen zoeken met de wereld van vandaag?

If you want peace, prepare for war.D ie kennen we inmiddels, en misschien heeft Donald daar wel een punt, omdat Europa al decennialang heeft zitten navelstaren op kleine onderlinge ruzietjes, inplaats van te letten op de inbreker aan de achterdeur. Zelfs het Amerikaanse schot voor de boeg resulteerde gisteren bij het spoedoverleg in Parijs niet in concrete afspraken wat we gaan doen aan de extreme kwetsbaarheid voor onze gewetenloze oosterbuur.

De vrijheid die wij denken te hebben, wordt dankzij de technologiemaffia gecorrumpeerd door onze internet- en koopverslaving.

Onwetendheid van de kiezer is waar nieuwe populistische leiders wereldwijd hun kracht en macht uit putten.

In het Ministerie van Liefde van 1984 zijn executiekelders, en in Kamer 101 van dat instituut wordt een 'gedachtecrimineel' gefolterd totdat hij toegeeft dat 2+2=5, wat de Partijlijn is. En als hij onvoldoende liefde aan de dag legt voor Big Brother, wordt hij 'geresetm 'et een soort elektroshock, waarmee zijn herinneringen worden gewist zodat hij weer ‘gezond’ wordt. Dat overkomt Winston Smith, omdat hij net buiten het bereik van zijn Telescreen een dagboek bijhoudt, en ook omdat hij een verboden relatie heeft met de mooie, maar promiscue Julia. Relaties tussen partijleden zijn verboden, hoewel een 'vluggertje' wordt toegestaan.

1984 zit vol inmiddels profetisch gebleken ideeën, die op meesterlijke wijze aan elkaar zijn geknoopt. Wat dacht u van de machines van de Afdeling Fictie van het Ministerie van Waarheid, die op eigen houtje boeken schrijven? Die zijn zo goed, dat de 'onderklasse' ze onder de toonbank koopt in de veronderstelling dat ze illegaal zijn en daarom de waarheid. Tegenwoordig hebben we AI, waarmee je hetzelfde kunt doen.

En dan het fenomeen ‘spontane demonstraties’. Die ontstaan in 1984 zogenaamd vanuit het niets, maar worden door agitatoren georganiseerd. En in de bioscoop wordt het propagandistische  filmprogramma onderbroken voor ‘Two Minutes Hate’, waarbij van de bezoekers wordt verwacht dat ze twee minuten lang de meest vreselijke dingen schreeuwen over tegenstanders van het regime zoals de booswicht Goldstein en zijn Broederschap, die officieel zijn ‘gecanceld’. Tegenwoordige gebruiken we voor het ‘cancelen’ van onze tegenstanders de media van de technologiemaffia, de steenrijke hielenlikkers die nu opeens allemaal op de hand van Donald zijn.

Gaza, bombardement

En tot slot is Oceanië continu in oorlog, nu eens met Eurazië, dan weer met Oostazië. Af en toe valt er een 'raketbom' op de stad. Een spookbeeld dat natuurlijk is gebaseerd op de V1- en V2-projectielen van de Nazi’s. Maar tegenwoordig hebben we Russische zweefbommen in Oekraïne, en Amerikaanse ‘blockbusters’ in Gaza. De VS heeft de afgelopen week weer duizend van die bommen geleverd aan Israel. Zodat Netanyahu misschien wel de natte droom van de vastgoedhandelaar in het Witte Huis kan waarmaken.

 

Terug naar huis? Foto: Mohammed Salem.

Donald Trump droomt van een 'Riviera' gebouwd op lijken, over de ruggen van weer een slordige 2 miljoen ontheemden.

Meneer de President, slaap zacht.

Iets over hoop

Ik had dit jaar de grootste moeite om iets te schrijven dat in de verste verte leek op een kerstwens.

Wie in deze decembermaand het nieuws volgt, zou er bijna depressief van worden. Het is een aaneenschakeling van moord, oorlog, ophef, haat en verdeeldheid. Je moet er je ogen niet voor sluiten, maar zelden lijkt slecht nieuws zo prominent in de media te staan als nu. Goed nieuws lijkt wel met een lantarentje te zoeken. Ik heb er al eerder over geschreven.

Daarom ben ik maar op zoek gegaan naar alles waar ik wel hoop uit put, herinneringen en actuele gebeurtenissen.

Allereerst mijn kleindochters, waarvan de oudste al door het huis dribbelt en een echt klein persoontje is geworden. De jongste, vijf maanden jong, die je met grote blauwe ogen aankijkt en al probeert om op haar buik te draaien.

bedacht door Henriette

Het Surinaamse feest in een buurthuis in Leiden, waar ik laatst bij was. De prettige, respectvolle sfeer tijdens dat feest, tussen alle aanwezigen, of ze nu Surinaams, Nederlands, Marokkaans of iets anders waren. Tijdens de voorbereidingen kregen we de geluidsinstallatie aan de praat, waarna een Marokkaans-Nederlandse vrijwilliger op zijn telefoon Marokkaanse muziek opzocht en die afdraaide voor de microfoon, onder algemene hilariteit. 

De wijsheid van een jong meisje, een jaar of negen oud, aan wie ik het verhaal vertelde van Anansi, die de wijsheid niet kon stelen en hem per ongeluk in de rivier liet vallen, zodat hij zich over de hele wereld verspreidde. ‘Hoe komt het, dat er een beetje wijsheid in ons allemaal schuilt,’ vroeg ik. ‘Omdat wij allemaal water drinken,’ zei ze.

De gewetensvolle Israëliërs, die bij Palestijnse families op de West Bank gaan overnachten om intimidatie en geweld door bendes van kolonisten te voorkomen. 

De man uit Oeganda, een immigrant die al jarenlang onze ochtendkrant brengt. Hij kwam onlangs weer aan de deur met zijn gebruikelijke kerstgroet. Ooit vond hij ‘s morgens vroeg de sleutel die we daags ervoor in de voordeur hadden laten zitten, en gooide hem door de brievenbus voordat hij gestolen zou worden.

De oudejaarsviering aan boord van mijn schip dat in Gdansk lag, vijftig jaar geleden tijdens de communistische tijd in Polen. Voor de valreep stond een gewapende militair op wacht. Ik ging als derde stuurman met een oliebol naar beneden om hem gelukkig nieuwjaar te wensen. De oliebol wilde hij niet, want hij was een Pools officier, zei hij. Maar we schudden elkaar wel de hand.

Een Marokkaanse vrouw en een conservatief-Joodse man, die op een trieste dag iets voor mij hebben gedaan dat ik nooit ben vergeten.

Het volk van Syrië, dat feest viert op straat na de verdrijving van de wrede dictator. Een volk dat eindelijk hoop krijgt op een betere toekomst. En de voorzichtige toenadering van het westen tot de nieuwe machthebbers in het land, in de hoop dat ze inderdaad hun radicale gedachtegoed hebben afgelegd. Laten we hen het voordeel van de twijfel geven.

 

Lang voor onze tijd: de spontane kerstbestanden in de loopgraven in 1914 en 1915, waarbij Duitse en Britse militairen elkaar ontmoetten in niemandsland. Ik heb nog steeds de stille hoop op een spoedig einde aan de slachtpartij in Gaza, aan het Oekraïense front, in Soedan en Oost-Congo. Of waar ook ter wereld, in de hoop dat leiderschap en verzoening de verbinding zoeken en haat en vijandschap zullen overwinnen.

 

van Wikipedia

 

Ons bloed is allemaal rood, of we nu wit, zwart of bruin zijn. Dat is niet voor niets, het is wat ons allen verbindt. Of we Israëlisch of Palestijns zijn, Russisch of Oekraïens. Of we Europeaan zijn of immigrant. 

Shalom, salam, odi, привет, вітання, greetings, bon bini, გამარჯობა (gamarjoba), saludos, 你好 (ni hao), gegroet, vrede zij met u en ons allen. 

Gelukkig nieuwjaar.

Het is nu wel genoeg

Ik dacht dat ik alles al had gezegd wat er te zeggen was over oorlog, vijandbeelden en ontmenselijking. Kort na het begin van de Gaza-oorlog een jaar geleden heb ik geprobeerd om mijn gedachten daarover te formuleren, evenals eerder over de Oekraïne-oorlog, die inmiddels al zijn derde jaar in is gegaan. En dan heb ik nog niets geschreven over de vergeten oorlogen in Soedan en het oosten van Congo, die misschien nog wel vele malen wreder zijn. Het gaat maar door en het gaat maar door.

Poetin

Vladimir Poetin, bezeten van het waanidee van een groot-Russisch rijk, deinst voor niets terug en heeft honderdduizenden doden op zijn geweten. Niet alleen in Oekraïne, maar ook aan Russische zijde, waar een nieuwe mobilisatieverordening aanstaande is. Deze lugubere ex-spion en maffiabaas is gepokt en gemazeld bij de KGB, in de maffia van Sint-Petersburg en in de deels of helemaal door Rusland georkestreerde oorlogen in Syrië, Tsjetsjenië en Georgië (lees Catherine Belton er maar op na). Zijn specialisme is het vergiftigen van zijn tegenstanders (geleerd bij de KGB) en het platbombarderen van scholen, markten, woonwijken en ziekenhuizen. Geen oorlogsmisdaad is hem te verachtelijk. Rusland met zijn rijke cultuur, het land van Tsjechov, Tolstoi, Borodin en Tsjaikovski, is dankzij hem een schurkenstaat geworden.

Hoewel Oekraïne zich nog steeds manmoedig weet te verdedigen en hopelijk het tij zal keren, houden andere voormalige Sovjet-deelrepublieken hun adem in. Het Oekraïense front is een menseneter voor beide partijen. Ik hoop nog steeds, misschien tegen beter weten in, dat het Russische volk zich eindelijk tegen de oorlogshitser in Moskou en zijn acolieten zal keren zodra er weer een mobilisatie wordt afgekondigd en nogmaals duizenden jonge mannen als kanonnenvoer naar het front worden gestuurd. Verandering komt alleen van binnenuit, op een zeker moment zal het genoeg zijn.

Netanyahu

Dan is er Benjamin Netanyahu, die een strafproces wegens corruptie boven het hoofd hangt zodra hij moet aftreden, en daarom zijn bestaan als boegbeeld van de staat Israel zo lang mogelijk probeert te rekken, nu met een nieuw oorlogsfront in Libanon. Je zou juist van Israel verwachten dat ze daar de herinnering aan de Holocaust meedragen en niet zelf genocide plegen. Tegen Netanyahu en zijn minister van Defensie Gallant is niet voor niets een internationaal arrestatiebevel in voorbereiding. Maar zij en hun ultrarechtse handlangers Ben-Gvir en Smotrich zijn voor het gemak de verschrikkingen van de Holocaust vergeten. Alleen als ze kritiek van buitenaf krijgen, trekken ze de Holocaust-kaart. 

Een Palestijnse boer op de bezette Westoever, wiens olijfbomen worden omgezaagd en wiens huis wordt platgebrand door het kolonistentuig van Smotrich en Ben-Gvir, zal zich niet anders voelen dan de Joodse winkelier van wie de etalageruit werd ingeslagen en wiens koopwaar in de fik werd gestoken in 1938. De Kristallnacht lijkt op de West Bank wel te worden herhaald, alleen zijn de nazaten van de slachtoffers van toen nu zelf dader geworden. Dat mag ik van sommigen vast niet zeggen, maar ik doe het toch: ik heb als mens en als auteur de plicht om mij uit te spreken en ik zie geen verschil tussen de ene boevenbende en de andere.

Onder Netanyahu is Israel een schurkenstaat geworden die constant overhoop ligt met de internationale rechtsorde en de Verenigde Naties. Er is ook in Israel zelf weerstand tegen deze verschrikkelijke kerel, die alleen in het zadel blijft door het oorlogsvuur op te stoken. Hij heeft het bloed aan zijn handen van tienduizenden mannen, vrouwen en kinderen, ‘collateral damage’ bij het uitroeien van Palestijnse opstandelingen. Israel hanteert zelfs criteria voor het aantal onschuldigen dat mag worden afgeslacht bij het vermoorden van één gedoodverfde terrorist. Is het 50 op 1, of 100 op 1? Ik ben de verhouding vergeten. Bij de bevrijding van vier Israëlische gijzelaars van Hamas werden honderden onschuldige Gazanen afgeslacht. Palestinian lives matter, zou je kunnen zeggen, om een bekende uitspraak te herhalen. Elke zelfreflectie daarop ontbreekt.

Spotprent van de Noorse tekenaar Morten Morland. Netanyahu vermorzelt Gaza, terwijl
ayatollah Khamenei de lucifer uitblaast, waarmee hij het vuur heeft aangestoken.
Let op de figuurtjes van een vrouw en een kind, een silhouet tegen de vlammen.

Khamenei

Ook de zogenaamde ‘vrijheidsstrijders’ van Hamas en Hezbollah zijn geen fijne jongens. De verschrikkingen van de slachtpartij van 7 oktober 2023 spreken voor zich. Zij worden aangestuurd vanuit Teheran, waar ook al zo’n haatdragende kerel aan de macht is, een man van in de tachtig die nooit tegenspraak heeft geduld, vrouwenrechten met de voeten treedt en hun voorvechters executeert. De As van Verzet, zo noemt hij zichzelf en iedereen die zich keert tegen de staat Israel. Ook zij handelen vanuit een wraakzuchtige ideologie.

In Gaza is volgens Human Rights Watch ongeveer 80% van de bevolking van Palestijnse afkomst. In Libanon zijn er ongeveer een half miljoen, en evenzoveel in Syrië. De meeste (2 miljoen) leven in Jordanië. Vooral Libanon is een lappendeken van culturen en godsdiensten, hoewel zij meestal in afzonderlijke gebieden en stadsdelen leven.

De belangrijkste tactiek van Hamas en Hezbollah is dat zij zich tussen de burgerbevolking verschuilen, die dienen als menselijk schild, potentiële ‘martelaren’ in hun jargon. Het is lastig te bepalen hoeveel steun er onder de vluchtelingen en hun nazaten is voor Hamas en Hezbollah en of zij het wel zo prettig vinden als deze strijdgroepen zich in hun midden verschuilen. Misschien krijgen ze ook geen keus. In sommige stadsdelen van Beiroet is de steun voor Hezbollah groot, zoals we kunnen lezen in het nieuws, echter de grens tussen militanten en burgers is niet altijd gemakkelijk te trekken. Maar zijn al die vrouwen en kinderen die inmiddels zijn afgeslacht wel als militanten te beschouwen?

Laten we duidelijk zijn: beide partijen hebben reden genoeg tot haat als gevolg van het begane onrecht en de wreedheden van hun tegenstander. Maar de spiraal van geweld kan alleen doorbroken worden door een wapenstilstand en onderhandeling.

De VS en Trump

In het Midden-Oosten is sprake van een proxy-oorlog tussen de VS en Iran. De Verenigde Staten prediken vrede, maar leveren Israel intussen miljarden aan militaire steun. Netanyahu saboteert consequent elk vredesinitiatief, gechanteerd door zijn extremistische vriendjes die dreigen hem ten val te brengen. De enige manier om hem tot wapenstilstand te dwingen is door de Amerikaanse wapenleveranties aan Israel onmiddellijk te staken. Pas dan kan er een vreedzame oplossing worden gezocht. Maar met een wankelende president in het Witte Huis en spannende verkiezingen in het vooruitzicht blijven de VS op hun handen zitten en heeft Netanyahu vrij spel. Als Trump, de zoveelste kwaadaardige volksmenner, tot president wordt verkozen zal het hek van de dam zijn. Niet alleen in het Midden-Oosten, ook in Oekraïne. 

Tot slot

Wie zal de wereld verlossen van al die boosaardige kerels en hun vijandbeeld? Overal staat de democratie, de erfenis van de 20e eeuw die we eigenlijk zouden moeten koesteren, onder druk. Ook in Nederland, waar nu getracht wordt het staatsrecht te ondermijnen en elke asielzoeker als vijand neer te zetten. Asielcrisis? Kletskoek. Het is de nasleep van decennia van moedwillige verwaarlozing, die nu wordt uitgebuit om een populistische agenda door te drukken.

Ook ik ben niet jong meer, een oude man als u wilt, en ik vrees voor de toekomst van mijn kinderen en kleinkinderen. Gaan ze opgroeien in een autoritaire staat? Een bananenrepubliek aan de Noordzee? Waar zijn de staatslieden, wijze vrouwen en mannen die zo nodig zijn om het ondemocratische tij te keren? Die vacatures staan nog steeds open.