Maryam

Kerstmis is het feest van de zwakken. 

Vandaag, Kerstavond 2023, heb ik weer mijn eerste kleinkind in de armen mogen houden, ze is zes weken oud en prachtig, en het was wonderlijk om te zien hoe weinig er nodig was om haar honger te stillen en om haar in slaap te wiegen. 

Zojuist zag ik een interview met Abdelkader Benali op de televisie, die het kerstverhaal vertelde van Maryam, aan wie aan heel boek gewijd is in de Koran. Maryam, die zich terugtrekt in de woestijn wanneer ze onverklaarbaar zwanger is, want ze is toch geen lichtekooi. Nee, zegt God, je bent geen lichtekooi, maar je zult een profeet ter wereld brengen. Ze krijgt water als ze dorst heeft, en als ze honger heeft is er een vijgenboom, waarvan de takken omlaag buigen zodat ze kan eten. Traditioneel zijn de vruchten van een vijgenboom belangrijk voor een veilige bevalling.

 

Maryam (Perzisch miniatuur, Wikipedia)

 

Het verhaal uit de Koran is anders dan het onze, maar niet zoveel anders dan het verhaal dat wij kennen, van Maria en de os en de ezel, en een kindje in een krib. Ook dat is een verhaal van arme mensen, van vluchtelingen, van zwakken die alleen onderdak vinden in een stal, tussen de beesten, die zacht ademen en warmte geven zodat het kind het niet koud zal krijgen.

Het kind was misschien wel een Palestijns kind, maar dan tweeduizend jaar geleden. 

Ik wil niet zeggen dat alle Palestijnen schuldeloos zijn. Maar als ik denk aan de Palestijnse kinderen in Gaza, die al maandenlang worden gebombardeerd als wraak voor vreselijke terreur, krijg ik het koud. Kinderen, onschuldige kleintjes, geboren met sterretjes in hun ogen, waarvan er inmiddels achtduizend zijn afgeslacht in een wraakoefening die de oudtestamentische God der Wrake niet had kunnen bedenken.

 

Kerst 2023. Tekening van Emad Hajjaj.

 

En dan de wijzen uit het oosten. Die wijzen waren geleid door een ster, verschenen aan het firmament. Wijzen, die misschien wel uit Afghanistan of Iran kwamen, of uit de woestijn van Noord-Afrika, om eer te bewijzen. Die mensen stoppen we tegenwoordig in vluchtelingenkampen, omdat ze bij ons niet meer welkom zijn, zoals vastgelegd in het Migratiepact. Het kerstverhaal speelt zich nog steeds dagelijks af. Maar we hebben nog niets geleerd.

De kerken in Bethlehem zijn leeg in 2023, omdat niemand er meer komt. “Hoe kunnen we de kerstboom verlichten terwijl Palestijnen in Gaza massaal gedood worden?” zegt Ashraf Tannous, predikant van de Lutherse kerk in Beit Jala, dat naast Bethlehem ligt.

 

Het kind Jezus tussen het puin. Bron: NOS.

 

In de Lutherse kerk in Bethlehem ligt het kindje Jezus normaal gesproken in een kribbe in de kerststal, omringd door Jozef en Maria en de drie wijzen uit het oosten. Het kindje is nu tussen stukken puin gelegd, gewikkeld in een keffiyeh, een Palestijnse sjaal, wat zijn Palestijnse identiteit moet benadrukken. Het roept het beeld op van de duizenden kinderen in Gaza die door bombardementen zijn gedood.

Kerstmis is het feest van de zwakken. Laten we aan hen denken wanneer we aan het kerstdiner zitten.