Big brother is watching you

George Orwell - 1984 - 5e editie, 1951

 

George Orwell krijgt gelijk.

Bijna 80 jaar geleden, vlak na het einde van de Tweede Wereldoorlog, schreef George Orwell de dystopische roman 1984 (Nineteen-eighty-four), een verkillende toekomstvisie waarin hij alle elementen van de toenmalige dictaturen verwerkte, zoals de herinnering aan Nazi-Duitsland en de toen nog springlevende Sovjet-Unie onder Stalin. Zijn toekomstvisie was een wereld verdeeld in drie grootmachten (Oceanië, Eurazië en Oostazië), die in een continue onderlinge worsteling verkeren en periodiek van bondgenoot wisselen.

Ik adviseer u om het boek te lezen. Het geeft een verrassend perspectief op de wereld van vandaag.

Na de opschudding veroorzaakt door Donald Trump en zijn acolieten, die over, maar zonder Oekraïne en Europa praten met de agressor in het Kremlin, en in samenspraak met Netanyahu en zijn extremistische vriendjes ook een briljant plan lanceerden over Gaza, bekroop mij een gevoel van herkenning. De wereld van nu begint Orwelliaanse trekjes te vertonen. Hij gooit Oekraïne voor de bus en draait en passant Europa de rug toe. 

 

Ik blijk niet de enige te zijn die dat verband ziet, want vanmorgen las ik in de krant dat dit ook in de Verenigde Staten wordt gezien door commentatoren en journalisten. Zij kijken vooral naar het 'Newspeak' karakter van de uitingen van Trump - de 'Golf van Amerika', enzovoort, die zij als Orwelliaans zien. Kennelijk zijn zij nog niet bang om door het Witte Huis gemuilkorfd te worden, maar wat niet is kan komen: ze mogen al niet meer bij de persconferenties op het Witte Huis komen. En als de wind hier uit de verkeerde hoek blijft waaien, kan het zomaar zijn dat ik volgend jaar ook niet meer de vergelijking mag trekken met wat Orwell ooit schreef.

Opvallend is dat in 1984 Afrika en India alleen als slagveld worden opgevoerd. In de hedendaagse wereld zien we (met name over Afrika) iets soortgelijks gebeuren. Afrika is alleen een roofgewest waar ontelbare mensen worden afgeslacht voor zeldzame grondstoffen. In ons Eurocentrische wereldbeeld halen we daar de schouders over op.

Big Brother houdt u overal in de gaten in 1984. Vanaf de gevel van hoge gebouwen, vanaf de posters in het trappenhuis van uw flatgebouw, in de kantine van uw werkplek.

In 1984 wordt de geschiedenis continu herschreven om te voldoen aan de door de Partij gedicteerde realiteit. Zo weet hoofdpersoon Winston Smith absoluut zeker dat Oceanië en Eurazië vier jaar daarvoor in een bondgenootschap verkeerden, maar dat is alweer uit de geschiedenisboeken geschrapt. Hij weet dat omdat hij een van het leger ambtenaren van het Ministerie van Waarheid is dat continu bezig is met het herbeoordelen en herschrijven van de geschiedenis. Op het moment dat 1984 begint, zijn Oceanië en Eurazië in oorlog, en sterker nog: dat is altijd zo geweest! De almachtige Partij zegt ‘wie het verleden beheerst, beheerst de toekomst’. Maar eigenlijk is het andersom: wie het heden beheerst, beheerst het verleden. De propaganda is erop gericht om alle persoonlijke herinneringen aan het verleden te vervangen door het officiële verhaal.

EDIT: Ook over Oekraïne wordt inmiddels de geschiedenis herschreven. De nieuwste bewering van Trump (18/2/25) is dat de oorlog daar de schuld is van Oekraïne! 'Ze hadden er nooit aan moeten beginnen en ze hadden al lang een deal kunnen sluiten,' zegt hij. Ik weet niet hoe het met het geheugen van Trump is, maar met het mijne is niets mis: Rusland viel drie jaar geleden Oekraïne binnen. Maar misschien is Elon Musk al bezig met het opzetten van een Ministerie van Waarheid...

Technologie wordt in 1984 ingezet om de bevolking te bespioneren. Op elke straathoek hangen camera’s en microfoons. Helicopters gaan voor je raam hangen om naar binnen te kijken wat je aan het uitspoken bent. In alle huizen staat een 'telescreen', een soort TV die je nooit uit kunt zetten en je indoctrineert met allerlei giftige propaganda. Bij ons heet dat (al of niet gerichte) reclame. Het geniepige van die TV is, dat er ook een camera en een microfoon in zit, die continu je doen en laten observeert. Komt u dat bekend voor? Ook wij worden continu op straat geobserveerd en wij dragen ons 'telescreen 'in onze broekzak… hebt u al geleerd om voor alle apps op uw telefoon de camera, de microfoon en de locatievoorzieningen uit te zetten tenzij ze strikt noodzakelijk zijn? En alle cookies te weigeren of te wissen? En dan nog kan de telefoon zodanig gehackt worden dat al uw slaapkamergeheimen worden afgeluisterd.

In 1984 vliegen de blatante verdraaiingen je om de oren. Zo beweert Big Brother:

         Oorlog is vrede

         Vrijheid is slavernij

         Onwetendheid is kracht

Zal ik nog wat parallellen zoeken met de wereld van vandaag?

If you want peace, prepare for war.D ie kennen we inmiddels, en misschien heeft Donald daar wel een punt, omdat Europa al decennialang heeft zitten navelstaren op kleine onderlinge ruzietjes, inplaats van te letten op de inbreker aan de achterdeur. Zelfs het Amerikaanse schot voor de boeg resulteerde gisteren bij het spoedoverleg in Parijs niet in concrete afspraken wat we gaan doen aan de extreme kwetsbaarheid voor onze gewetenloze oosterbuur.

De vrijheid die wij denken te hebben, wordt dankzij de technologiemaffia gecorrumpeerd door onze internet- en koopverslaving.

Onwetendheid van de kiezer is waar nieuwe populistische leiders wereldwijd hun kracht en macht uit putten.

In het Ministerie van Liefde van 1984 zijn executiekelders, en in Kamer 101 van dat instituut wordt een 'gedachtecrimineel' gefolterd totdat hij toegeeft dat 2+2=5, wat de Partijlijn is. En als hij onvoldoende liefde aan de dag legt voor Big Brother, wordt hij 'geresetm 'et een soort elektroshock, waarmee zijn herinneringen worden gewist zodat hij weer ‘gezond’ wordt. Dat overkomt Winston Smith, omdat hij net buiten het bereik van zijn Telescreen een dagboek bijhoudt, en ook omdat hij een verboden relatie heeft met de mooie, maar promiscue Julia. Relaties tussen partijleden zijn verboden, hoewel een 'vluggertje' wordt toegestaan.

1984 zit vol inmiddels profetisch gebleken ideeën, die op meesterlijke wijze aan elkaar zijn geknoopt. Wat dacht u van de machines van de Afdeling Fictie van het Ministerie van Waarheid, die op eigen houtje boeken schrijven? Die zijn zo goed, dat de 'onderklasse' ze onder de toonbank koopt in de veronderstelling dat ze illegaal zijn en daarom de waarheid. Tegenwoordig hebben we AI, waarmee je hetzelfde kunt doen.

En dan het fenomeen ‘spontane demonstraties’. Die ontstaan in 1984 zogenaamd vanuit het niets, maar worden door agitatoren georganiseerd. En in de bioscoop wordt het propagandistische  filmprogramma onderbroken voor ‘Two Minutes Hate’, waarbij van de bezoekers wordt verwacht dat ze twee minuten lang de meest vreselijke dingen schreeuwen over tegenstanders van het regime zoals de booswicht Goldstein en zijn Broederschap, die officieel zijn ‘gecanceld’. Tegenwoordige gebruiken we voor het ‘cancelen’ van onze tegenstanders de media van de technologiemaffia, de steenrijke hielenlikkers die nu opeens allemaal op de hand van Donald zijn.

Gaza, bombardement

En tot slot is Oceanië continu in oorlog, nu eens met Eurazië, dan weer met Oostazië. Af en toe valt er een 'raketbom' op de stad. Een spookbeeld dat natuurlijk is gebaseerd op de V1- en V2-projectielen van de Nazi’s. Maar tegenwoordig hebben we Russische zweefbommen in Oekraïne, en Amerikaanse ‘blockbusters’ in Gaza. De VS heeft de afgelopen week weer duizend van die bommen geleverd aan Israel. Zodat Netanyahu misschien wel de natte droom van de vastgoedhandelaar in het Witte Huis kan waarmaken.

 

Terug naar huis? Foto: Mohammed Salem.

Donald Trump droomt van een 'Riviera' gebouwd op lijken, over de ruggen van weer een slordige 2 miljoen ontheemden.

Meneer de President, slaap zacht.